PHAN XUÂN SINH * Nguyễn Đình Toàn – một nhân dáng lớn của sinh hoạt văn nghệ Sàigòn

Rất nhiều người nói về ông, viết về ông. Ông là một nghệ sĩ đích thực đã để lại trong lòng người đọc, người nghe một ấn tượng khó quên từ nhiều thập niên trước cho đến bây giờ. Trong chương trình phát thanh tối Thứ Năm của đài Sài Gòn mọi người chờ nghe Nhạc Chủ Đề của Nguyễn Đình Toàn. Ông có một lối dẫn nhập rất lạ và rất hấp dẫn lôi cuốn người thưởng ngoạn. Cho đến bây giờ lớp tuổi trên dưới 60 vẫn không quên lời dẫn vào bài hát như thỏ thẻ với người yêu, nó nhẹ nhàng trầm lắng với giọng đọc rất điêu luyện của chính ông, đã làm say mê biết bao con tim thuở đó. Nội trong lãnh vực nầy ông đã chiếm trọn vẹn người thưởng thức. Tôi còn nhớ lúc đó ngoài chiến trường với chiếc radio transistor nhỏ bằng bao thuốc, một cái ecouteur gắn vào tai. Chúng tôi có những giây phút chìm vào chương trình nhạc Chủ Đề của Nguyễn Đình Toàn. Ông đã mang lại cho chúng tôi những giờ nghỉ ngơi thật tuyệt vời khi đối đầu với chiến trường.

Hà Thúc Sinh * Dưa Cà Mắm Muối

Ông bà đi một tháng thăm mấy cậu dì học xa. Kinh nghiệm những lần trước nhà thiếu bà như quân thiếu tướng, bừa bãi chồng lên nhau một tí, bẩn quệt lên nhau một tí, không lâu trong nhà ngoài vườn thừa điều kiện đón bà về bằng nỗi bàng hoàng. Lần này bà dặn vợ chàng, "Mẹ đi cuối tuần chị chịu khó ghé xem trong ngoài hộ mẹ." Cậu em cười, Chưa chi mẹ lo cái vườn đấy." Bà gắt, "Liệu mà lo cơm nước cho bà cố." Chàng bảo vợ, "Dưới vòm trời đâu có mẹ có vườn đó có chút quê hương." Mấy đứa cháu nhỏ bà gom về hết. "Các anh các chị bận đi làm," bà bảo, "hè cứ đem hết về đây cho bà trị." Thằng út chàng nằm trong số gom quân. Dì út nghiễm nhiên xử lý thường vụ chức tư lệnh. Bảng phân công gắn trên tủ lạnh. Lính tráng tuân lệnh răm rắp. Cuối tuần ghé, nó cầm vòi tưới, khoe, "Con phải làm thôi. Thằng Khôi to con lo cắt cỏ. Cái Vân tưới dối, chết cây bà." Chàng hỏi, "Thế tưới sao mới thật?" Nó bảo, "Thọc hết ngón tay xuống vẫn ướt mới đủ." Vợ chàng nói, "Bà bảo không sai. Thằng này tóc quăn, sau lại khổ." Chàng nói, "Cỡ bố nó là cùng." Vợ chàng cười, "Tóc anh hết quăn rồi." Chàng thở ra, "Hói còn quăn vào đâu!"

NGUYỄN THANH HUY * thoáng chút qua đời

Thoáng chút tuổi thơ chìm sâu ký ức,
Kỷ niệm nhạt nhòa còn mãi trong ta,
Theo với thời gian chút còn chút mất,
Vẫn thấy ngậm ngùi trong nỗi xót xa.

Thoáng chút tuổi xuân rời xa phố thị,
Sống với bạn bè trong buổi binh đao.
Lửa đạn sa trường đứa còn đứa mất,
Thỉnh thoảng về thành lòng thấy nao nao!

Thoáng chút tình yêu theo đời lận đận,
Như nước xa nguồn chỉ một lần thôi.
Bao khốn khó trên vai người lính trận,
Vẫn cứ xuôi dòng theo kiếp nỗi trôi...

ĐINH LÂM THANH * những món nợ phải trả

Đời người, ai cũng phải một lần mang nợ. Không nợ tình, nợ tiền, nợ vợ chồng, nợ cha mẹ, nợ con cái… thì cũng phải nợ với Bạn Bè, Quê Hương và Tổ Quốc. Riêng đối với những Vị một thời mặc áo lính, chắc chắn còn thêm một món nợ nữa : đó là nợ Đồng Đội.
Có thể nói rằng, trong các cấp chỉ huy quân đội cũ, một số nhỏ không còn bận tâm đến những món nợ nầy, vì họ đã quên thuộc cấp, là những người lính dưới quyền hy sinh mạng sống, trong mỗi lần giao tranh, để cho họ may mắn sống sót đến ngày hôm nay. Đây là một món nợ phải trả đối với những người biết suy nghĩ, nhất là một số sĩ quan đang định cư nước ngoài. Tôi thấy trong số những người nầy, đôi lúc họ nhẫn tâm quên hẳn quá khứ đau thương của mình với đồng đội trước kia, nhưng lại thích xuất hiện trong nhiều cơ hội để đánh bóng cấp bậc cũng như huy chương.

TÔ THÙY YÊN * ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới

Một ngày, ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới
Ngoài biển khơi, trên lục địa...
Sò hến, côn trùng cũng chẳng yên thân
Ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới
Quật ngã những bức tượng, xô sập những đền đài
Tiếng hú chạy dài suốt lịch sử
Ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới
Xé rách một kỷ nguyên, phân tán các dân tộc
Để mọi người câm lặng ăn năn

NGUYỄN MẠNH TRINH * Nguyễn Xuân Hoàng, vài nét về tác giả và tác phẩm

phác họa Phạm Công Thiện

Thời đại của Nguyễn Xuân Hoàng là một thời thế đặc biệt. Ở đó, đầy những biến cố từ thuở kháng chiến chống Pháp, đến thời đệ nhất, đệ nhị Cộng Hòa, từ những cuộc di cư đến ngày di tản, từ cuộc vượt tuyến di cư vào Nam đến vượt biển tị nạn xứ người. Những biến cố ấy tạo cho cả một thời đại những nét chung mang nhưng lại là những điều riêng biệt trong ký ức mỗi người.

Ðọc sách viết về thời kỳ ấy hay viết để kể lại, cái nét chung ấy nhiều khi chuyển thành riêng biệt. Trong văn chương, lấy cái chung làm cái riêng của mình chẳng phải là dễ dàng. Nguyễn Xuân Hoàng là một tác giả mà trong tác phẩm của mình đã mang độc giả đi qua những cảm giác tiền chế của cái chung để đi vào cái riêng của mình một cách rất nghệ thuật. Chính cái nét sống động, của những mảnh đời thật, của biến cố thực, của cảm giác thực đã làm độc giả đi vào một thế giới với sự tò mò qua nhiều câu hỏi. Nguyễn Xuân Hoàng? Trần Lâm Thăng của Người Ði Trên Mây và Bụi và Rác? Là tôi trong Tự Truyện Một người Vô Tích Sự, trong Ngôi Nhà Ngói Ðỏ?

NGUYỄN AN BÌNH * chiều ghềnh ráng mưa bay

Chiều Ghềnh Ráng mưa bay mù phố biển Em chờ ai trên đồi cỏ Thi Nhân Chiếc lá rơi nhẹ bước tưởng như gần Tôi cứ ngỡ ai cười trong tiếng gió. Bãi Hoàng Hậu mênh mang vờn sóng vỗ Mãi thì thầm ru giấc ngủ nhà thơ Trăng ngàn năm sao trăng quá hững hờ Tình say đắm trong tim Hàn Mặc Tử. Lầu Ông Hoàng một thời thành muôn thuở Tiếng thơ còn vương bút điện Dzũ Kha Khẻ chạm tay từng nét phiến thông già Nghe hơi thở nhà thơ còn quanh quẩn. Mười mấy năm không về qua Ghềnh Ráng Biết có còn mưa trên mộ họ Hàn Biết có còn lá rơi dốc Thi Nhân Đôi mắt biếc vai mềm người con gái? Đường thiên lý đâu xuôi về nơi ấy Chờ đợi chi trăng đã rụng lâu rồi Chờ đợi chi kẻ góc biển chân trời Chỉ còn lại vầng trăng Hàn Mặc Tử. Tháng 10/2013

ĐINH TỪ THỨC * Aline, Cô bé gốc Việt được làm Thi Sứ và mời vào Bạch Ốc

Các Thi Sứ và Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama
Từ trái sang phải: Michaela Coplen, Sojourner Ahebee, Michelle Obama, Nathan Cummings, Louis Lafair, và Aline Dolinh
(Hình chính thức của Bạch Ốc do Lawrence Jackson chụp)

WASHINGTON D.C.: Ngoài những thành công nổi bật về lãnh vực y dược và tin học, giới trẻ thuộc thành phần người Việt tị nạn bắt đầu gặt hái thành quả tốt đẹp về mặt nghệ thuật. Một cô bé 15 tuổi vừa đạt địa vị cao quý nhất về thơ dành cho học sinh trung học trên toàn quốc Hoa Kỳ, và được Đệ Nhất Phu Nhân tiếp đón tại Bạch Ốc.

Danh tính các Thi sĩ Học sinh Quốc gia (National Student Poets) năm 2013-2014 đã được chính thức công bố vào ngày 23 tháng 09, 2013. Nhóm này được tuyển chọn trên toàn nước Mỹ, gồm 5 người, hai nam sinh 18 tuổi là Nathan Cummings (bang Washington) và Louis Lafair (Texas), hai nữ sinh 17 tuổi là Sojourner Ahebee (Michigan) và Michaela Coplen (Pennsylvania), và một cô bé gốc Việt 15 tuổi, là Đỗ Lịnh Ái Linh, gọi theo tên Mỹ là Aline Dolinh, học sinh lớp 10, trường Trung Học Oakton, Virginia.

TRẦN VẤN LỆ * Tuyết Sắp Về Bay Như Giấc Mơ

Mùa Thu đang tới.  Mấy ngày thôi.

Lá úa vàng rồi gió bứt, rơi…

Không phải mùa Thu ba tháng nhé

Chỉ hơn tuần lễ, tuyết về vui…

Vui là ai đó nâng niu tuyết

Trao tặng người yêu chút lạnh lùng…

Nói với người yêu:  mình với tuyết

Cuối đời đầu sẽ trắng như bông!

Vui là đây đó, bầy con nít

Đi sắm giày, đi trượt tuyết, đùa

Tập tính anh hùng tưôn vách núi

Mai kia đi lính dựng nên cờ…

Vui là con bướm về hang ngủ

Hết thuở tung tăng để chụp hình

Vườn nếu có còn hoa tứ quý

Không ai dừng bước nói là xinh…

Mùa Thu bay lá, lá bay mùa

Người tính sổ đời được với thua…

Được, hứa sang năm vào tiết Hạ

Dẫn người yêu dạo tiếp đường hoa…

Thua thì sao nhỉ?  Buồn ôi buồn

Mấy triệu người thương lắm Cố Hương

Một chén cơm ăn chưa kiếm đủ

Làm sao san sẻ chút tình thương?

Tôi làm bài thơ…không có thơ

Chẳng ai hứa đến để tôi chờ

Con đường nghĩa địa đang ngoài ngõ

Tuyết sắp về bay như giấc mơ…

TIỂU TỬ * chuyện giả tưởng

 ( Đây là một chuyện giả tưởng. Viết dưới dạng …kiếm hiệp để thấy cái chất hoàn toàn giả tưởng của nó. Vậy, nếu có trùng hợp với ngoài đời là sự ngẫu nhiên ngoài ý muốn của tác giả ).

…Gã tên là Nguyễn Văn Mít ( Tên giả đó. Sau này, trong khi tung hoành trên chốn giang hồ, gã còn thay tên đổi họ… lia chia để đánh lạc hướng kẻ địch. Cho nên, cả hai phía hắc bạch chẳng biết đâu mà mò ! ) Người ta truyền tụng rằng gã thuộc giòng dõi mấy đời khoa bảng, chớ thật ra ông nội của gã là nhà nông. Điều này giải thích tại sao gã sanh ra đã biết căm thù địa chủ. Sự căm thù đó thể hiện qua lập luận rất tà giáo sau đây : tất cả những thằng có ruộng đều là địa chủ, mà hễ là địa chủ là phải ác ôn, tất cả những người làm ruộng đều là bần nông, mà hễ là bần nông thì phải thay trâu để cày bừa. Cái lý luận của Mít đưa đến khẳng định : để không còn có người bóc lột người, phải lôi bọn địa chủ – lớn nhỏ hầm-bà-lằng – xuống làm bần nông hết ( Sau này, khi Mít đã gồm thâu một phần thiên hạ và lên làm minh chủ võ lâm, hắn đã áp dụng " chiêu số đấu tố địa chủ " một cách bừa bãi, giết hại không biết bao nhiêu sanh linh thuộc cả hai phe hắc bạch, gây sóng gió trên chốn giang hồ một dạo ! )