Bạn hãy tưởng tượng lúc tôi đến định cư ở đây, trời vừa sang tháng bảy. Nắng đến ngột ngạt, nóng thở không ra. Trên sườn đồi cỏ cháy vàng hoe. Nhựa đường như muốn chảy nước dưới những dòng xe dập dìu không ngớt. Giữa những xô bồ ấy gia đình tôi nhào vào đời sống tìm chỗ học, tìm chỗ làm, tìm chỗ ở, tất bật, túi bụi, lúc nào cũng âu lo, ngại ngùng, hãi sợ. Trong tay không một đồng dính túi, phải chầu chực để xin tiền giả mua sữa cho con, mua cơm cho gia đình. Từ từ mọi việc ổn định, xin đi học trở lại, con cái vào trường đàng hoàng, bạn bè cho mượn vốn để mua một căn nhà tương đối sạch sẽ, rộng rãi.
Vào một mùa xuân, mở cửa bước ra đường bỗng lòng chùng xuống khi thấy trước sân nhà, trên đám cỏ xanh, lấm tấm những đoá hoa vàng mảnh mai, dịu dàng như một thiêu nữ yêu kiều, tà áo vàng phất phơ theo gió. Ngày lại ngày, màu vàng càng đậm hơn, óng ả hơn, trãi dài hơn trên những con đường tôi đi làm, đi học. Chúng đùa giỡn trước sân, trong góc vườn, dưới những gốc cây lê, cây táo, trên các bãi cỏ hoang rộng mênh mông, trên sườn đồi bát ngát. Chúng lẩn quẩn trong đầu óc tôi, trong trái tim tôi, trong giấc ngủ tôi. Chúng xoa dịu nỗi nhớ nhà, chúng tràn ngập tôi với màu vàng mật ngọt. Tôi yêu chúng thiết tha, nhắc về chúng, kể về chúng, ngắm chúng, tìm đến chúng. Tôi yêu chúng mộng du. Mỗi sáng, mỗi chiều lái xe đi về, mắt tôi không ngớt tìm những đoá hoa vàng hai bên bờ đường, trên sân nhà người, sau những hàng rào sắt. Tôi xót xa cho đám hoa vàng đang nhởn nhơ trên khoảng đất hoang sau lằn hàng rào nhôm như những kẻ bị tù chung thân. Tôi đã có lần đứng lại, leo xuống xe, tần ngần nhìn những đoá hoa tội nghiệp, muốn chụp một tấm hình cho chúng mà sợ vướng ô vuông bằng nhôm kệch cởm ấy. Cuối cùng phải thở dài mà lái xe đi, lòng ngùi ngùi thương.
Tôi nhắc nhở về hoa cải vàng miết làm bạn tôi ở nơi xa cũng nôn nao muốn biết. Tháng hai vừa qua, bạn tôi nôn nã về nơi tôi ở để xem những thắng cảnh trong vùng, nhưng cũng để xem hoa cải vàng đẹp đến đâu mà tôi ca tụng đến vậy. Bạn tôi hơi thất vọng vì nơi tôi ở, nhà cửa mọc lên thay vì hoa, đường nhựa thay vì đường đất thơm mùi cỏ ướt.
Chúng tôi lái xe lên Sonoma, Napa, Calistoga. Trên đường đi, hễ thấy có đám cỏ hoa vàng nào là tôi nhìn mê mải, chỉ muốn nhảy xuống mà đi đến ngồi bên chúng. Xe đi ngang qua Calistoga, và kìa, giữa mênh mông bát ngát là hoa vàng rực như thảm. Một tấm thảm mềm mại, thong dong, tự nhiên, tự tại, không bị ràng buộc bởi bất cứ một cây cao bóng mát, nhà cửa lâu đài, hàng rào cây, rào gỗ gì hết. Hoa tự do mà ca hát, mà nhảy múa, mà nghỉ ngơi. Tôi thoả mãn làm sao. Cả bọn nhào xuống xe, lấy máy hình ra chụp lia lịa. Hôm qua trời mưa bão, xám xịt và nồng hơi nước. Hôm nay trời xanh như ngọc bích, mây trắng như bông gòn, và hoa của tôi, hoa của tôi nở nụ cười thanh thoát đáng yêu làm sao. Tôi muốn ôm lấy chúng mà cảm thấy hạnh phúc vô cùng.
Đã bao nhiêu năm, tôi hân hoan nôn nóng chờ mùa xuân đến chỉ để tôi lại thấy lòng rộng mở yêu thương đến một loài hoa dại, lại tìm tòi soi mói từng đám cỏ bên đường để nhận sớm một dấu hiệu của mùa nhung nhớ. Tôi ngắm nghía chúng cho đến khi chúng được thay thế bằng lá xanh tươi, để rồi nhẹ nhàng chia tay, hẹn nhau sang năm, ta lại gặp.
Nhưng mỗi năm màu vàng hoa mỗi vắng. Những ngôi nhà chen chúc nhau vươn lên trên các đồng cỏ, trên sườn đồi thay vì những cánh hoa mỏng manh. Những đám cỏ xanh bị cắt, bị xới tung dành chỗ cho những bãi đậu xe đông người qua vội vã. Hoa thở dài và tôi thở dài.
Rồi xuân cũng sẽ tới, rồi tôi cũng sẽ một buổi sáng nào đó, mở cửa nhà mình, và để lòng chùng xuống khi không còn thấy một đóa hoa vàng nào nhởn nhơ trước sân nhà như ngày xưa, lúc những người tôi yêu thương còn ấm áp vây quanh ...
Đặng Lệ Khánh
