I.
Hai người bạn. Rất thân thiết từ thuở nhỏ. Có lúc ăn cùng mâm, ngủ cùng giường. Học cùng trường, cùng lớp. Chỉ chia biệt, và tử sinh đối kháng khi trưởng thành, trong mỗi giới tuyến mà chính họ ít thẩm quyền tự quyết.
Cuộc tranh chấp dai dẳng hơn hai mươi năm vừa kết thúc, họ mới có dịp gặp lại nhau. Xa nhau vì chiến tranh. Gặp lại nhau vì đất nước bị rủi ro hòa bình.
Một cách diễn dịch dễ hiểu hơn: “Hòa bình để gánh chịu nhiều rủi ro, đày đọa, chết chóc hơn thưở chiến tranh. Hòa bình trong hoàn cảnh này là một thảm họa lịch sử. Một đại bộ phận dân tộc là thành phần chiến bại, là đương nhiên nằm dưới, và trong, cách xử lý của kẻ chiến thắng.”
Hai người bạn gặp nhau. Không hề có bắt tay, ôm nhau, mừng sum họp. Không ngồi chung một bàn trà để hàn huyên tâm sự. Mà cùng ngồi trên một mô đất cháy, hãy còn dấu vết lửa đạn, nơi một cánh đồng ngoại ô.
