Có thể chiều tối đã xuống lúc tôi say, ngủ gục ở bàn rượu. Không phải mình tôi, mà chúng tôi, cả thảy bốn người, tính gồm chủ gia trong đó, anh ấy tên Giang. Nhưng tôi đâu dám chắc bốn người đều say, mặc dù cả bốn người đều ngồi hoặc nằm nghiêng ngả. Anh Giang thì đã ngã lăn kềnh trước mắt tôi, trên chiếc chiếu cói trải ở hiên nhà, vẫn nằm bất động trên chiếc chiếu ấy lúc anh Chinh, Lý và tôi thức dậy một lượt như có hẹn trước với nhau.
Lý, em ruột anh Giang, là đầu tàu dẫn anh Chinh và tôi từ Sài Gòn về Long Thành, cố hương của gia đình Lý, hiện còn anh Giang làm đại diện sinh sống ở đây có lẽ tới hết đời. Lý hiền lành từ trong ra ngoài, bên anh Chinh đứng đắn mẫu mực, lại trở nên ngông cuồng. Anh Chinh, cũng như Lý, hiện trước mắt tôi như một người sôi nổi. Tôi cho rằng, rượu, ít nhất cũng giúp nhiều người thoát khỏi cái vỏ bọc dày đặc thường ngày, kéo các thứ bốc hơi cùng nó.
– Cứ để anh Giang ngủ, sớm mơi ảnh còn đi làm rẫy… Còn chúng ta, ba chàng ngự lâm pháo thủ, chúng ta còn cuộc phiêu lưu trong đêm nay.
Lý nói, mặt đỏ thêm lên, như vừa uống tiếp ly rượu nữa.
– Chúng ta phải tới gặp hoàng hậu, ở bên nàng suốt đêm, phòng khi giáo chủ Richelieu…
Anh Chinh nói tới đó, đưa bàn tay úp miệng để chặn cơn buồn nôn.
Tôi đã biết dự định của anh Chinh và Lý từ lúc theo Lý về đây. Tôi nói:
– Dù hoàng hậu sính ngâm ngợi, nhưng tôi thề không bảo vệ cho mục ấy. Tôi ngán cái trò ngâm thơ lắm.
Mặc dù nói vậy nhưng tôi đã thừa nhận sức mạnh của rượu, nó cứ kéo tuột tôi ra khỏi tôi. Mưa đột ngột trút xuống. Cơn mưa bất chợt xối xả như thách thức, càng làm gia tăng ý muốn của anh Chinh và Lý, và của cả tôi nữa. Lý vào trong nhà tìm áo mưa.
Ba người choàng chung tấm nhựa mỏng mảnh, ra đi trong lúc anh Giang vẫn nằm chèo queo trên chiếc chiếu cói ở hiên nhà. Cơn say vùi anh Giang vào giấc ngủ, để anh quên lãng mọi sự.
Tới lúc này tôi nhận ra cái dày đặc và mênh mông của đêm tối, gió hắt mạnh những giọt mưa buốt trên mặt, chẳng mấy chốc chúng tạt đẫm ướt quần áo. Con đường bây giờ không còn hình thù nào khác một mặt đất bao la, mấp mô, lầy lội. Chúng tôi lạnh cóng, thấy cần hát lên để răng khỏi va vào nhau lập cập; và để duy trì cơn hưng phấn, Lý đề nghị anh Chinh bắt nhịp một bài hát nào đấy, một bản hành khúc.
Dù vậy, tôi không thấy được chúng tôi là ba chàng ngự lâm pháo thủ với cuộc phiêu lưu ly kỳ hấp dẫn. Càng lúc tôi nghĩ dấn tới số phận những người tù khổ sai ở một vùng băng giá trên mặt đất này, tôi không thể hình dung hoàng hậu của Lý. Lý nói không thể ngờ có một phụ nữ như thế ở chốn hiu quạnh ấy, một giọng ngâm thơ và một tâm hồn thơ đáng xưng tụng. Lý nói gián cách với tôi qua anh Chinh, Lý từng nghĩ tôi là kẻ theo chủ thuyết hoài nghi.
*
Chấm đèn lẻ loi, tôi nhận ra chốn hẹn của Lý giữa đêm mịt mùng. Giữa vùng chúng tôi dừng lại, ngôi nhà đậm, đẩy bóng tối mờ nhạt hơn chút ít ở chung quanh, xác nhận với tôi một điều có thật, một phụ nữ mà Lý nói tới, và có những gì đấy sẽ hiển hiện. Vào lúc này mưa cũng dứt, nền đất lộ ra trước cánh cửa mở rộng của ngôi nhà, đất nén chặt và bằng phẳng.
Anh Chinh đứng trên nền đất ấy ngó khắp chung quanh, thốt:
– Nên thơ quá!
Tôi không thấy bóng dáng người nào trong ngôi nhà, ít nhất ở chính giữa ngôi nhà tôi đang nhìn vào, ngoài bộ bàn ghế. Dù sao, cây đèn nhỏ treo trên vách trước mắt tôi, qua cánh cửa mở rộng, xác nhận về sự đón tiếp khách của gia chủ.
Lý dẫn tôi cùng vào nhà, mang bộ bàn ghế ra sân, là nơi nền đất được nén chặt, bằng phẳng. Vừa sắp đặt những chiếc ghế, Lý chỉ tôi thấy lùm cây và nói:
– Thiệt thú vị, ở ngay bên dạ lý hương.
Tôi đã nhận ra có dạ lý hương trước lúc ấy, mùi hương đã chạy vào khứu giác, nồng nhiệt, vội vã như không thể chờ mời gọi.
Lý bày rượu trên bàn, hóa ra Lý mang theo chai rượu, có cả đồ nhắm, và một cái cốc pha-lê nhỏ, trong suốt. Lý nói:
– Chúng ta uống chung một ly, để có cơ hội uống chung ly với cô Minh Thuận.
Sau đó, bắt gặp cái vẻ sốt ruột của anh Chinh và tôi, Lý cười nói nhỏ:
– Minh Thuận còn sửa soạn chút đỉnh chớ!
– Đón tiếp các văn nhân nho nhã là chúng ta đây!
Anh Chinh nói, làm vẻ nghiêm giọng.
Cuối cùng, người phụ nữ có tên là Minh Thuận xuất hiện, như một hình ảnh không thật. Tôi ngầm thú nhận về cái chủ thuyết hoài nghi tôi hằng trung thành, đã tới lúc phải hoài nghi về chính nó. Cô Minh Thuận trong phục sức hoàn toàn màu đen, khăn choàng đầu cũng màu đen như một thứ voan, huyền ảo, lung linh. Cô Minh Thuận đích thực là đẹp, vẻ đẹp liêu trai như anh Chinh vừa thì thầm bên tai tôi, còn tôi thì đã liên tưởng tới nơi chốn Bồ Tùng Linh viết Liêu Trai Chí Dị, trong lúc chung quanh gió xoắn xít, những giọt mưa còn sót hắt trên mặt bàn phảng phất hương dạ lý.
Cô Minh Thuận ngồi khép nép, lưng day phía ánh đèn hắt tới, ánh đèn viền quanh khăn choàng đầu như một thứ voan của cô. Có lẽ cả anh Chinh cũng tiếc không đủ ánh sáng để ngắm nhìn trọn vẹn nhan sắc cô Minh Thuận. Tôi đành tự an ủi, cứ như vậy cũng hay.
Cô Minh Thuận ít nói, cho tới lúc chúng tôi thúc giục cô ngâm thơ. Lý, và cả anh Chinh, thấy vỗ tay chưa đủ, đập rầm rầm trên bàn để ca ngợi cô Minh Thuận. Còn tôi, có thể tôi bất công, vẫn ngầm khẳng định ngâm thơ là trò lẩm cẩm, trừ khi cô Minh Thuận ngâm thơ. Tôi đã rờn rợn da thịt khi cô Minh Thuận ngâm bài thơ Đây Thôn Vỹ Dạ của Hàn Mặc Tử, rờn rợn vì giọng ngâm. Lúc ngâm tới câu thơ Áo em trắng qua nhìn không ra, tôi cứ sợ cô Minh Thuận phục sức toàn màu đen tan biến mất.
Lý phấn khích, nhại giọng như tuồng:
– Trong “đời thường” với bao “trăn trở”, “thi thoảng” được sống khoảnh khắc “sâu lắng” này, tôi “tâm đắc” xiết bao!
Tôi bỡn cợt cùng Lý:
– Thây kệ những ngôn từ bất diệt của các nhà văn nhà thơ Việt Nam đương đại. Chấp nhận hết, vướng víu làm gì nữa.
Nhưng không phải tôi bỡn cợt, tôi muốn nói một sự thật, một sự thật như không có thật, ở một nơi như nơi này, một chấm đen giữa hư không, có cô Minh Thuận trong mái nhà tranh vách đất, giữa cánh đồng đêm bao la bất tận.
Cô Minh Thuận chỉ uống chút ít phần rượu chúng tôi mời, chúng tôi thức dài hơn chai rượu đã cạn kiệt.
* Tôi thức giấc sớm nhất trong ba người. Ở cuối cánh đồng dài tới đường chân trời, hừng đỏ ánh bình minh. Tôi tìm nơi có nước rửa mặt, đi vòng ngôi nhà bây giờ ngó thật lạ, không giống ngôi nhà hồi đêm. Trong căn bếp phía sau, một phụ nữ ngồi chăm chú đẩy những nắm rơm nhỏ vào bếp nấu. Người ấy chúi đầu xuống đám lửa, ánh lửa chấp chới trên da đầu trơn trụi không tóc, nhìn lên thấy tôi, hai con mắt trồi ra ngay phía dưới chỗ đôi chân mày, hình như không còn sợi nào nữa. Một bộ mặt xấu xí, dễ sợ, như một con ma tôi có thể tưởng tượng. Tôi lui ngay ra xa phía ngoài, không cả gật đầu chào; người phụ nữ ấy cũng không nói năng gì, nhìn tôi dửng dưng.
Tôi tự hỏi, cô Minh Thuận bây giờ ở đâu, cô Minh Thuận có thật hay tôi mơ thấy? Có tiếng nói vọng ra từ đâu đó phía trong mái nhà lụp xụp tồi tàn: “Con khốn nạn, tao đã biểu xách đèn đi lật củ mì từ hồi khuya… Đồ chết tiệt, lấy xác mầy trả nợ hả? Thứ đàn bà chết bằm!” Có phải tôi đã nghe rõ mồn một, tiếng nói vướng víu khò khè của người mang bệnh hen suyễn?
Trở ra sân, trời còn mờ tối, anh Chinh và Lý vẫn say ngủ ở bàn rượu. Tôi nổi giận rồi không biết mình nổi giận chuyện gì, có thể vì dạ lý hương bây giờ sao ủ dột. Gần phía sau lưng anh Chinh, mấy hoa nhỏ dài ra hệt cái phễu, màu vàng tái như nỗi tuyệt vọng. Tôi tự nhủ: “Có gì đâu, đêm đã hết!”
