|
Tôi có nhiều dịp ra miền
Bắc.Ở Hà Nội.Đi chơi chùa Thầy,chùa Tây Phương.Thăm
cố đô Hoa Lư có đền vua Đinh vua Lê.Đi ghe vào Tam
Cốc,chui dưới chân ba ngọn núi đá vôi trong mùa hè
mát rượi.Đến bến Đục.Đi đò trên suối Yến,ghé
lại đền Trình trước khi lên Thiên Trù vượt qua đoạn
đường dai có nhiều dốc cao, vào động Hương Tích
thăm chùa Hương.Đi thuyền gỗ quanh vịnh Hạ Long,đếm
từng hình thù kỳ vỹ nổi lên giữa biển khơi,do được
bàn tay tạo hoá nhào nặn . . . tuy nhiên,có lẽ chỉ có
Sapa là vùng đất miền cao,luôn có khí hậu vừa mang
sắc thái ôn đới vừa nhiệt đới nên có nhiều canh
sắc thiên nhiên thơ mộng,hấp dẫn;khiến bất kỳ ai
đã một lần ghé lên đều cảm thấy lưu luyến không
muốn rời.
Thật vậy.Lần đầu tiên
nghe kể.Sapa đẹp trong từng buổi sáng thức dậy,khiến
tôi không khỏi ngạc nhiên,muốn khám phá cho bằng được
cái thành phố treo trên tận tròi cao bởi mây và sương
mù.Khiến thành phố trông chẳng khác chi một chiếc
vườn treo thiên nhiên khổng lồ,lúc ẩn lúc hiện,đẹp
một cách huyền ảo đến lạ lùng.Hơn nữa,Sapa không
chỉ có mây và sương mù; mà còn có nhiều nơi khác
cần đặt chân tới như:Đến bản Cát Cát xem kỷ
thuật nhuộm tràm,chế tác đồ trang sức,trồng bông
dệt vải của người H' Mông.Đến Hàm Rồng ngắm vườn
Châu Âu,vườn lan.Cổng Trời,Sân Mây,nóc nhà Đông
Dương.Đến Lao Chải ngắm thung lũng Mường Hoa,ngắm
ruộng bậc thang vàng rực trong mùa thu.hoặc có thể
ngủ đêm ở bản Tả Van của dân tộc người Giáy, để
sáng ra đi chơi Cầu Mây.Và muốn chứng tỏ sức bền
bĩ của một thời trai trẻ.Leo 3143 mét lên đỉnh
Fanxipăng vào những ngày sau Tết ; ngoài việc cắm ngọn
cờ chiến thắng ra, bạn còn được dịp tham dự cuộc
triển lảm nghệ thuật xắp đặt của băng tuyết,
trông chẳng khác chi ngày hội pha lê giưa thiên nhiên.
Chắc hẳn sau chuyến đi ấy,bạn sẽ có những trãi
nghiệm mới lạ,mà chỉ nghe nói qua thôi e rằng chẳng
thấy hết được.
Chính vì lẽ đó.Tôi quyết
định làm một chuyến đi Sapa bằng tàu hoả du
lich.Khởi hành lúc hai mươi mốt giờ ba mươi phút từ
ga đường Trần quí Cáp.Đến Lào Cai sáu giờ sáng hôm
sau.Ăn điểm tâm vừa xong đã có xe đón đưa ngay ra
đường 4D,trực chỉ Sapa.Con đường dài ba mươi tám
kí-lô-mét quyến rũ với mưa phùn, với núi cao,vực
sâu,với từng đám trai gái người H' Mông,người Dao
đen,Dao đỏ vai mang gùi,đầu trùm những chiếc khăn
màu sắc.Gùi từng mớ lá dong,cành đào kiếm được
từ núi rừng mùa xuân mang ra chợ bán kiếm tiền tiêu
Tết.Họ đi từng đôi hay họp nhau lại thành từng
nhóm nhỏ, đi lấn ra cả đường xe chạy,cười đùa
vui vẻ.Sở dĩ tôi biết được điều này là nhờ vào
người tài xế trẻ ngồi liền bên.Chỉ cho thấy các
trang phục,cách ăn mặc,cách trùm khăn,đội mũ màu gì
để phân biệt được họ thuộc dân tộc Tày,Dao,H'
Mông,Giáy. . . tiện thể,tôi được nghe kể về chợ
phiên Sapa rất đặc trưng,chỉ họp mỗi tuần một lần
vào ngày chủ nhật.Để đến cho kịp buổi hẹn,những
người ở xa phải đi từ ngày thứ bảy, hy vọng đến
tối có mặt tham dự " chợ tình " bằng những
bài hát dân ca của từng đôi trai gái người dân tộc,
qua thanh âm của sáo,của đàn môi,của khèn cùng với
những chén rượu tràn đầy,say khướt.Tới lúc đó,ai
có tình thì hẹn hò.Ai quá chén cứ thế ngủ ngay tại
chỗ hay trên đường tở về bản; mặc kệ chị vợ
tội nghiệp đứng chờ chồng cho đến sáng.Bởi trong
từng câu hát đêm qua hai người chẳng đã thể hiện
qua từng lời hát ?
Đã lên ngựa là không sợ
sấm.
Đã lên ngựa là không sơ
gió.
Đã đi là suốt đường
vui.
Đã hát là hát lời hay.
Đôi ta không hát thì thôi.
Đã hát thì hát như cây
nứa,cây vầu thi nhau mọc . . .
Vì mãi vui câu chuyện.Xe
chạy lên tới dốc cầu có cột mốc 32 kí-lô-mét từ
lúc nào.Người tài xế cho xe chạy chậm lại;đồng
thời chỉ tay sang hướng có bãi cát rộng giãi thích
:Ngày người Pháp xâm chiếm nước ta.Tìm ra
vùng đất này làm điểm nghỉ mát lý tưởng, nên gọi
Sa Pả theo cách không bỏ dấu Chapa.Đến cách mạng
thành công.Miền bắc hoàn toàn độc lập,Chapa được
gọi Sapa như ngày nay.
Chuyện kể về Sapa tới đây
tưởng đâu còn dài.Nào dè vừa kịp quay đầu nhìn
lại, đã thấy một thành phố tuyệt đẹp bãng lãng
trong mây,mịt mờ trong sương; bất ngờ hiện ra ngay
trước mắt .Ồ ! Sapa là đây, Và,kia là con đường
Cầu Mây nổi tiếng với quán bar,nhà hàng,khách
sạn,quày bán hàng lưu niệm đan xen vào nhau, tạo cho
bộ mặt phố núi lộng lẫy bên mùa xuân đang về. Con
đường không dài, nhưng lại thể hiện phong cách sống
hiện đại, nửa Châu Âu nửa vùng miền sơn cước.Cho
nên Sapa đẹp.Sapa thơ mộng.Sapa huyền ảo bên cạnh
những cảnh sắc thiên nhiên hãy còn mang đậm chất
hoang sơ;mặc dù sức tàn phá của con người trong thời
đại kinh tế thị trường quả không nhỏ. Xin được
cám ơn những gì tôi còn nhìn thấy ở thành phố núi
hiện tại.Cám ơn cái quảng trường rộng như sân giác
đấu La Mã hãy còn phủ xanh rừng cây pơ-mu,vút ngọn
vươn cao giữa bầu trời.Cám ơn ngôi nhà thờ đá cổ
luôn mới trong mọi thời đại.Cám ơn và cám ơn . . .
Cũng may.Chuyến đi tới Sapa
của tôi hôm nay, trời quang mây tạnh.Mọi ngõ đường
dẫn đến khu trung tâm đã ấm lên với từng vạt nắng
vàng ươm.Vào mùa giáp Tết Sapa, thường nhiều mưa hay
ít nắng .Nếu là khách du lịch ngắn ngày, ai đó
khuyên tôi nhanh tay chụp vài bức hình kỷ niệm hoặc
đi ngay tới địa danh nào mình đã chọn trong hành
trình.Kẻo đợi tới sáng hôm sau, e rằng sẽ muôn.Bởi
thời tiết Sapa một ngày có thể có đến bốn mùa,chưa
kể lúc mưa lúc nắng thất thường.
Quả đúng như lời
khuyên.Sáng hôm sau khi tôi vủa mở cửa ra.Một luồng
không khi ẩm ướt mang theo hơi lạnh giá buốt
ập đến.Vốn quen sống với cái nóng ở phương Nam.
Tôi đành phải đứng chôn chân bên hành lang.Nhìn sương
mù tan chảy thành nước,rơi xuống từ các mái
ngói,đọng thành vũng.Thât vọng.Tôi gọi điên thoại
cho Mây,cô hướng dẫn viên người H' Mông xinh đẹp,cầu
cứu.Bên kia đầu giây, tiếng Mây trong trẻo như tiếng
đàn môi ở phiên chợ tình cuối tuần." - Anh hả
! Tối qua anh ngủ ngon không ?- Ừ! Anh đây.Chúc một
buổi sáng tốt lành. - Cám ơn anh. - Thời tiết như thế
này mình có thể đi chơi đâu ? - Nguy hiểm lắm vì
đường xá rất trơn trợt. - Không lẽ cứ ngồi bó
gối trong nhà nhìn mưa ? - Ý anh thế nào ? - Mình đi
ăn,đi chat,đi hát karaoke. - Trời ơi ! Nghe lãng mạng
chưa.Ok."
Tôi khoác thêm áo ấm, trước
khi bước ra khỏi phòng.Mây ngồi chờ tôi dưới sảnh
tầng trệt.Trời rét run trong khi Mây chỉ mặc phong
phanh bộ đồ đen truyền thống.Thoáng trông thấy tôi
vừa xuống tới bên dưới chân thang.Mây vội đứng
lên để sẳn sàng cùng tôi bước ra đường.Tôi nhớ,sở
dĩ tôi kết thân với Mây một cách mau chóng là nhờ
vào chuyến đi chơi bản Giàng tà Chảy vào ngày hôm
qua.Mây vui vẻ cười nói hồn nhiên, coi như không biêt
mệt là gì.Vốn tiếng Anh của Mây khá phong phú khi tôi
chúng kiến cô trao đổi,hướng dẫn đoàn khách gồm
toàn người nước ngoài,trừ tôi.Vì thế tôi ngưởng
mộ Mây hết sức.Hỏi cô học tiếng Anh ở đâu? Mây
vừa đưa tay chỉ mấy người khách Tây, vừa cười hở
cả đôi hàm răng trắng đều;ngoại trừ hai chiếc
răng bịt vàng làm duyên,do mấy ông khách người Trung
Quôc bọc với giá ba chục ngàn đồng.Tôi khen rẻ.Lợi
dụng lúc đám đông đang mãi xem thác thuỷ điện do
Pháp xây dựng năm 1925,tôi ghé sát tai Mây.Hỏi cô có
thể hát cho nghe một bản bản nhạc thuộc dân tộc
cô?Mây liếc nhìn tôi với đôi mắt " Đừng nhìn
em như thế cháy lòng em còn gì ".(*)Rồi như có ý
làm hài lòng tô. Mây hát khe khẻ,chỉ vừa đủ cho tôi
nghe, bài hát ca ngợi xứ sở lắm sương nhiều mây quê
mình. Anh chỉ nghe em hát vang lên trong biển mây/ Anh chỉ
nghe tiếng cười vang lên giữa rừng cây/ Mà người
đâu chẳng thây/ Một người thương chẳng thấy/ Ơi,
Sapa mù sương/ Ơi, Sapa mù sương/ Ta gặp nhau vườn
thơm quả chín . . .(**) Giọng ca hoang dã giữa núi rừng
ban sơ của Mây nghe ngọt lịm thứ men rượu táo mèo,
khiến cho người nghe có cảm giác chơi vơi bên một
Sapa đang khoác lên mình chiếc áo mùa xuân rực rỡ hoa
đào,hoa lê,hoa mận . . .
Bên ngoài trời đang mưa.Chút
mưa xuân mỏng hạt lay bay đủ làm ướt mặt đường
Cầu Mây.Các cô gái Dao, cô gái H' Mông được dịp xoè
những chiếc ô màu sắc,tung tăng qua lại,tô điểm bức
tranh phố núi thêm phần sinh động.Mây chẳng có gì
phải ngại ngùng.Cứ thê, cô nắm tay, lôi tôi đi dưới
những mái hiên mưa một cách thích thú.Kịp lúc đi
ngang qua chợ Sapa.Mây chỉ vào chiếc quán bên trong
chợ,nơi có cái chảo lớn đang sôi sùng sục trên bếp
lửa,hỏi tôi có muốn ăn " thắng cố " ? À !
Ra món thắng cố mà tôi từng nghe kể chính là
thịt,lòng,phèo,phổi chi đó,nấu chung với nước màu
vàng như cà ri kia.Thấy tôi không trả lời,Mây tỏ ra
thông minh,đưa tôi sang khu quảng trường dày đặc
sương mù, leo các bậc thang lên nhà thờ đá.Trên đó
có món khoai nướng,trứng nướng lề đường
ngon,bổ,trẻ,khoẻ,rẻ.Được thôi !Trời đang mưa
mà.Thay vì ăn " thắng cố ",đi ăn khoai,trứng
nướng cũng hạnh phúc như nhau.Mây giữ lấy tay
tôi,tưởng như nếu buông tay ra,không chừng chúng tôi
có thể lạc mất nhau trong sương mù .Hạnh phúc len nhẹ
qua trái tim yếu đuối nơi gã đàn ông trung niên.Tôi
nghĩ mình có thể yêu người con gái,nhưng Mây thì cho
rằng đàn ông con trai miền xuôi chỉ nói cho vui vậy
thôi
Nhờ có được kinh nghiệm
nhiều hơn thế. Mây vững tin ăn nói,cười giởn giữa
phố xá một cách hồn nhiên.Có lẽ do sợ tôi không
chịu nổi giá rét khắc nghiệt miền cao hay sao, nên
khi vừa bước tới hàng khoai trứng nướng,nằm đối
diện ngôi nhà thờ đá nhìn sang.Mây hỏi ngay bà chủ
hàng." Hôm nay có rượu táo mèo ?".Nhìn ra khách
quen,người đàn bà đon đả lôi từ quang gánh ra chai
rượu có màu nâu sóng sánh.Luôn miệng giới thiệu
rượu táo mèo là sản phẩm đặc trưng chỉ có ở núi
rừng Sapa.Được ngâm ủ từ những trái táo mèo kết
tinh từ hương rừng,gió núi đại ngàn,không những thế
trái táo còn hấp thu bao khí trời khí đất để có đủ
vị chua,ngọt,chát,đắng.Chỉ nghe qua thôi đủ biết
rượu ngon cở nào.Mây cười nhẹ,trước khi cùng tôi
ngồi xuống chiếc ghế con con,đặt cạnh vĩ nướng tự
chế mà bên dưới là chiếc thau nhôm đỏ lửa than
củi.Mây giữ lấy chai rượu từ tay chủ hàng.Rót cho
mỗi người một cốc.Rượu có mùi thơm,vị ngọt dề
uống.Thật chẳng hổ danh rượu đặc sản.Chỉ tiếc
có mỗi một điều.Rượu tai mèo ngon thế này mà ăn
với trứng vịt lộn nướng,sao ngon bằng ăn với thịt
"lợn cắp nách " (***).
Ngồi ăn uống,trò chuyện
với nhau tới quá trưa.Mây dợm đứng lên, nói cần
phải về sớm dọn dẹp nhà cửa.Vì ngày kia là Tết.Tôi
cố nói để Mây ngồi lại.Dù sao,chỉ còn có vài giờ
nữa tôi cũng sẽ rời khỏi đây về lại Hà Nội.Mây
lưỡng lự trong giây lát rồi,quyết định cùng đám
con gái ở chung bản,đang í ới gọi nhau ra về.Tội
nghiệp,trước khi chia tay ra đi,không hiểu có phải do
trời mưa hay vì đàn ông con trai miền xuôi chỉ nói
cho vui vậy thôi;mà trong hai mắt Mây có màu nước ươn
ướt?.
Tạm biệt.Mây vừa nói lời
tạm biệt vừa trao vào tay tôi địa chỉ email,hẹn gặp
nhau trên mạng.Tôi không buồn để ý đến điều gì
khác;ngoại trừ việc chỉ biết đứng chôn chân,nhìn
theo bóng Mây khuất dần trong mưa, trong màn mây mù dày
đặc.Mây !Mây ! Mây.
Ơi ! Sapa. Thành phố trong
mây - thành phố trong sương.Chỉ một lần ghé qua cũng
đủ để lại trong tôi ít nhiều kỷ niệm. Buồn.Tôi
tự hỏi với chính minh .Điều gì đang xảy ra với
tôi,với Sapa ?
(*) Thơ của Lê thị Kim.
(**) Sapa thành phố trong
sương - nhạc và lời ( chưa biết tác giả )
(***) Đây là món nướng
bằng thịt lợn do người Mường nuôi .Sau khi đủ
lớn,họ cắp ngang nách
mang xuống miền xuôi bán.
|
