Bình Long máu đỏ, nhuộm cờ vàng
Tháng
4-1972, pháo cộng sản cường tập bắt đầu. Địch tấn
công thế mạnh như vũ bão từ biên giới Cam Bốt đánh
qua. Chiếm Lộc Ninh trong trận biển người có xe tăng ào
ạt sau đại pháo. Sư đoàn 5 một sớm một chiều đã
gãy mất một trung đoàn. Chiến binh bên ta, phần tử
trận, mất tích, phần bị bắt và một số chạy về An
Lộc. Cùng một lúc cộng quân đem 10,000 bộ đội có cả
chính quy miền Bắc khóa chặt quốc lộ 13 ở phía Nam.
Tại
hội nghị Paris, Nguyễn Thị Bình tuyên bố ngày 15 tháng
4 Mặt trận giải phóng miền Nam sẽ cắm cờ xanh đỏ
tại An Lộc. Bình Long sẽ là thủ đô của của chính phủ
cách mạng.Trong hoàn cảnh đó hơn 20 ngàn dân An Lộc ai
cũng muốn chạy ra khỏi vòng vây. Từ Chân Thành cuối
tháng 5-72 có một thanh niên thí mạng cùi nhất định tìm
cách vào An Lộc.
Đó
là phóng viên chiến trường Nguyễn Cầu. Anh vừa thoát
chết từ Bastogne , miền Trung giữa tháng 5-72.
Ông
Nguyễn Cầu hiện làm nghề quay phim quan hôn tang tế tại
San Jose, năm nay 76 tuổi. Người quê Long Xuyên ngày xưa
lên Saigon học hết tú tài rồi vào làm công chức bộ
kinh tế. Cuộc đời tưởng chừng mãi mãi sáng vác ô đi,
tối vác về. Nhưng một ngày bỗng nổi chí làm trai muốn
giang hồ ngang dọc, bèn thi vào lớp phóng viên chiến
trường do Mỹ đào tạo cho quân đội VNCH.
Khóa
đặc biệt và duy nhất được bên thông tin Mỹ huấn
luyện, phát lương và trang bị phương tiện. Vừa học
nghề vừa học Anh ngữ hơn một năm dài. 25 khóa sinh tốt
nghiệp ra trường chia nhau về các quân khu. Các chàng trai
trẻ trở thành phóng viên cầm máy quay phim đi thu hình
trên các mặt trận. Đó là năm 1962. Những anh này, lính
không phải lính mà quan cũng không phải quan. Công chức
cũng không phải, mà quân nhân cũng không đúng. Lúc thì
mặc bộ binh, lúc thì mặc nhảy dù, lúc thì TQLC và cả
quân phục biệt động quân. Đi theo đơn vị nào thì mặc
theo binh đoàn đó. Mặc nhầm là bị bắn lộn như không.
Không trang bị vũ khí, chỉ có giấy bút, máy quay phim,
pin và phim phòng hờ. Trên ngực có bảng tên và dấu hiệu
báo chí. Trong người có thẻ của Mỹ để được ưu
tiên đi máy bay. Và cuộc đời của phóng viên Nguyễn Cầu
lên đường từ 1962 cho đến khi thực sự đứt phim 1975.
Trải
qua 13 năm chinh chiến, ông đã đi khắp các mặt trận
toàn là thứ dữ. Đánh Hải Lăng với thủy quân lục
chiến. Lam Sơn 119 ông vào Hạ Lào với Nhẩy dù. Thoát
chết ở đồi 30. Nguyễn Cầu cũng có dịp thử lửa Khe
Sanh với biệt động quân.Vào Bastogue với sư đoàn 1,
sang Cam bốt với quân đoàn 4. Bay khắp vùng trời với
không quân và đặc biệt quay trận Hoàng Sa với hải
quân. Sau cùng ông vào An Lộc với sư đoàn 5.
Từ
Bastogne đến An Lộc:
Tháng
3-1972 Hà Nội chuyển quân vào Nam. Tháng 4 Bắc quân
tổng tấn công trên 3 mặt trận. Hoả Tuyến, Cao Nguyên
và Bình Long. Ngoài Trung, sư đoàn 3 bộ binh tan hàng. Lần
đầu tiên căn cứ Caroll cấp trung đoàn phải đầu hàng.
Cộng sản chiếm Cổ Thành Quảng Trị. Trong Nam, địch
tràn ngập phòng tuyến Lộc Ninh. Sư đoàn 5 tổn thất một
trung đoàn. Cùng một lúc, căn cứ Bastogne của trung đoàn
54 bị tràn ngập, sư đoàn 1 đưa 2 trung đội của trung
đoàn 3 trực thăng vận vào thẳng căn cứ để thăm dò.
Phi công trực thăng còn lắc đầu lạnh cẳng. Nhưng có
lệnh thì cứ bay. Lính sư đoàn cam chịu phần số lặng
lẽ lên tàu. Cần một phóng viên đem máy đi quay. Nguyễn
Cầu chợt quên mất vợ 4 con ở Saigon, giơ tay nói với
ông tướng để tôi đi. Phạm Hậu đứng khóc ở bãi đáp
lúc tiễn đưa. Hậu nói với Cầu đây là thí quân. Ráng
mà trở về. Đó là ngày 15 tháng 5-1972. Ấy thế rồi
Nguyễn Cầu vào được Bastogne mà không phải là vào sinh
ra tử. Thiếu úy Hiệp chỉ huy liên đội tiền phong vào
mặt trận khi ra được lên trung úy. Phóng viên Nguyễn
Cầu đem ra được những thước phim quay trực tiếp tại
chiến trường. Anh sống những phút vinh quang khác biệt.
Trực thăng bốc ngay về Giạ Lê, bộ tư lệnh sư đoàn
của tướng Phú, gặp đại tướng Cao Văn Viên trong phái
đoàn Saigon ra thăm đón chào khen ngợi. Ông cho phóng viên
Nguyễn Cầu quá giang máy bay của tổng tham mưu trưởng
mà đem phim về Saigon.Tại Tân Sơn Nhất, đại tá chánh
văn phòng lái xe Jeep đưa thẳng đến đài truyền hình.
Các chuyên viên sẵn sàng tráng phim, chắp nối để chiếu
cấp kỳ. Cả tổng cục ai cũng bắt tay khen ngợi. Nguyễn
Cầu cũng được khen bằng tưởng lục. Ngày nay ông cũng
không còn nhớ là tưởng lục gì.
Một
tuần sau, cuối tháng 5-73 phóng viên vác máy vào An Lộc.
Nằm
quan tài vào An Lộc
Ông
già phóng viên chiến trường thời xa xưa bây giờ ngồi
trong phòng làm việc bên những bộ máy quay phim tân kỳ
của thế kỷ 21 tại San Jose mà nhớ lại chuyện cũ. Suốt
một cuộc đời phóng viên ông đi với các sỹ quan cấp
úy. Rồi các vị này thành tá, thành tướng. Nhưng phóng
viên Nguyễn Cầu thì muôn đời cũng chỉ là phóng viên.
Đi riết rồi chỗ nào cũng quen biết hết. Ông tư lệnh
nào, ông tướng nào thấy anh phóng viên vác máy quay phim
cồng kềnh xông xáo thu hình giữa khói lửa mịt mùng đều
có cảm tình và hết lòng giúp đỡ.
Tháng
4-1972 ba ông phóng viên cùng khóa đều có mặt tại Chân
Thành. Đây là trạm dừng chân an toàn nhất trên
đường vào phòng tuyến An Lộc. Trung tướng Minh và bộ
tư lệnh tiền phương của quân đoàn III đóng ở đây.
Nguyễn Cầu tìm cách đi theo nhẩy dù để mở đường
máu. Suốt tuần lễ, lính dù bị chặn đứng và thiệt
hại nặng. Hoàn cảnh An Lộc giữa vòng vây oan nghiệt đã
đành. Nhưng mặt trận đường 13 bên ngoài quả thực
cũng hết sức gian khổ. Địch bám chốt bên trái và đại
đơn vị đông đảo bên mặt. Pháo cường tập ngày đêm
mà phòng không thì ác liệt vô cùng.
Nằm
với mũ đỏ thì không biết bao giờ mới được vào bên
trong để lấy hình ảnh cho Sài Gòn, Nguyễn Cầu xin với
ông tư lệnh quân đoàn cho phép liều mạng đi theo trực
thăng tiếp tế và tản thương. Tiếp tế giữa các trận
pháo kích trên sân bay. Trực thăng bay là là rồi đạp
hàng xuống. Nguyễn Cầu nằm vào trong một thùng gỗ tiếp
tế để lính không quân đạp xuống. Chuyện tưởng như
đùa mà hóa thật.
Anh
em hỏi đi hỏi lại là có thực sự Cầu nằm trong quan
tài mà vào An Lộc hay không. Thùng gỗ rớt nhẹ xuống
sân bay, chẳng cần ai phá cũng đã rời ra từng mảng.
Phóng viên Nguyễn Cầu cầm máy bò vào phòng tuyến và
lập tức được đưa đến hầm chỉ huy. Anh trở thành
phóng viên đầu tiên vào được An Lộc. Chuẩn tướng Lê
Văn Hưng rất hài lòng bèn cho anh phóng viên liều mạng
được nằm trên chiếc ghế bố duy nhất của ông trong
đêm đầu tiên.
Thiên
hạ vẫn thắc mắc về cái cách Nguyễn Cầu vào An Lộc,
dù rằng thực sự anh đã vào. Đã sống với các đơn
vị, đã ăn cơm dã chiến với Biệt cách Dù, đã đi theo
các đại đội của sư đoản 5, nhưng cái lối vào bằng
quan tài thì quá đặc biệt. Hỏi là có ai làm chứng được
không. Nguyễn Cầu buồn rầu nói rằng có mấy bạn cùng
khóa biết chuyện nhưng nay chúng nó chết hết cả rồi.
Chưa
bao giờ họp khóa.
Cái
khóa phóng viên chiến trường không tên, tốt nghiệp 25
người bây giờ đếm lại chỉ còn trên đầu ngón tay
của một bàn tay. Trải qua 13 năm chinh chiến, phần lớn
chết trận cả rồi. Mặt trận vùng I là nơi phóng viên
bị chết nhiều nhất. Đỗ Văn Môn chết tại hỏa tuyến.
Ngô Minh Liêm chết ở Đông Hà . Hồ Văn Đực tại đại
lộ kinh hoàng. Riêng Trần Văn Nghĩa bị 18 viên đại liên
xẻ dọc từ đầu xuống chân ở Quảng Trị. Lên cao
nguyên thì Vũ Tiêu Giang chết ở Plei Me. Đặng Văn Thiện
chết trận Ấp Bắc. Rồi đến Đức Cơ, Đồng Xoài nơi
nào cũng có phóng viên chiến trường hy sinh. Trong trận
Bastogne có Trần Văn Hiệt vào thay Nguyễn Cầu nhưng không
bao giờ trở lại. Trong chuyến bay vào An Lộc cũng để
thay thế Nguyễn Cầu thì Nguyễn Ngọc Bình chết trên
trực thăng. Trần Văn Tuấn chết ở núi Bà Đen năm 68.
Riêng có Nguyễn văn Giáo là nổi danh vì cùng nổ tung
trên trực thăng với tướng Đỗ Cao Trí. Thái Khắc
Chương mất tích năm 75 khi triệt thoái Pleiku.Trên khắp 4
vùng chiến thuật từ ngày ra trường đến khi bỏ máy,
nơi nào cũng có xương máu của bạn cùng khóa.
Ông
Cầu nói, nhiều quá, lâu quá không nhớ hết nhưng thật
sự gần như cả khoá chẳng còn ai. Nghe nói còn một bạn
vàng Nguyễn văn Lang ở Canada. Còn phần lớn chết trẻ.
Không ai sống với tuổi già như ông. Khóa của ông ra đời
năm 62 coi như không phải là khóa chính thức của quân
trường. Khóa năm cha ba mẹ. Ông Cầu buồn rầu kể lại.
Thủa nhỏ học Thoại Ngọc Hầu, Long Xuyên. Rồi qua Phan
Thanh Giản, Cần Thơ. Năm 1959 lên Saigon làm công chức bộ
kinh tế rồi lập gia đình. Qua 60 thi nhập học khóa phóng
viên. Học chữ học nghề hơn một năm dài. Rồi chuyển
qua căn bản quân sự. Cả khóa qua Dục Mỹ học chiến
tranh rừng núi xình lầy cùng với khóa 16 võ bị. Xong Dục
Mỹ qua học nhẩy dù. Có bằng Dù rồi mới ra trường.
Sau này gặp lại anh em khóa 16 võ bị có người đã lên
đại tá nhưng phóng viên chiến trường thì suốt đời
vẫn là phóng viên.
Hình
ảnh quay được của Nguyễn Cầu và các bạn đưa về
phía Mỹ thì AP xử dụng rất nhiều. Phe ta thì tổng cục
chiến tranh chính trị và bộ thông tin Việt Nam khai thác.
Những hình ảnh trên báo Tiền tuyến, Chiến sĩ Cộng Hòa
và thời sự của Trung tâm điện ảnh quốc gia là xương
máu của anh em. Tuy nhiên trên thực tế chiến công của
phóng viên không được lưu tâm. Không có huy chương,
không có thăng cấp dù là truy thăng. Đi khắp các mặt
trận nhưng gần như tự quyết định lấy phần số của
mình. Suốt bao năm qua anh em chưa bao giờ họp khoá.
Vào
An Lộc
Vào
được phòng tuyến An Lộc, phóng viên Nguyễn Cầu di
chuyển từ hầm này qua hầm khác, từ đơn vị này qua
đơn vị khác. Kết quả ông đã đem về những đoạn
phim hết sức đặc biệt. Ngay sau trận pháo kích kinh
hoàng nhất của địch vào bệnh viện tiểu khu và nhà
thờ An Lộc, phóng viên đã quay được các xác chết của
dân chúng, đàn bà, trẻ em và các ông bà già. Số tử
vong cả ngàn người cùng với xác chết vương vãi bên
ngoài đã được binh sĩ tập trung và chôn cất 3000 người
tại chỗ.
Những
bài báo của thông tín viên Sài Gòn viết lại hết sức
thảm thương. Đặc biệt là những trẻ thơ sống sót bị
thương bên cạnh xác cha mẹ.
Đoạn
phim này về sau đưa ra chiếu đã là các chứng tích về
những trận địa pháo của cộng sản. Nhưng đặc biệt
hơn nữa, ngày nay cũng tại mồ tập thể này ở An Lộc,
chính quyền cộng sản cho xây một tượng đài kỷ niệm
với hàng chữ nguyên văn như sau :
Di
tích Lịch sử và Văn hóa. Mộ 3000 người.
Nơi
an nghỉ của đồng bào thị xã An lộc-Bình Long
bị
bom Mỹ hủy diệt mùa hè năm 1972
Phần
tài liệu của khu di tích phổ biến như thế này.
Ngày
6/12/1987 ngôi mộ tập thể này được nhà nước ghi nhận
là di tích lịch sử ghi khắc tội ác của Mỹ Ngụy đối
với nhân dân Bình Long.
Năm
1988 Chủ tịch nước phong cho Bình Long tước hiệu
Lực
lượng vũ trang nhân dân Anh Hùng
Thêm
một chuyện khác, cũng tại khu vực hàng ngàn người chết
vì pháo kích, có câu chuyện của gia đình em gái nhỏ
Nguyễn Thị Bình. Cả nhà em chạy từ Phước Long về An
Lộc thì bố bị chết. Anh bị mất tích. Sau trận pháo
kích vào nhà thờ đến lượt mẹ chết. Còn lại cô gái
Nguyễn thị Bình 14 tuổi và 3 em nhỏ bây giờ luẩn quẩn
theo chân anh phóng viên là người duy nhất không phải cầm
súng chiến đấu. ....
Sau
cùng Nguyễn Cầu bay ra bằng chuyến trực thăng đặc biệt
để đưa phim về Saigon. Chị em bé Nguyễn thị Bình được
đi theo. Cầu đem đám trẻ về nhà tạm trú.Tướng Lạc,
tư lệnh Sư đoàn 9 đọc báo đã gọi cho Nguyễn Cầu,
cảm thương hoàn cảnh các em nhỏ mồ côi, ông tư lệnh
đã đón các em xuống Sa Đéc, gửi cho các bà Sơ trông
nom. Sau này lại thêm người anh 17 tuổi mất tích trở về
đoàn tụ với các em.
Đó
là câu chuyện Nguyễn Cầu vào An Lộc.
Sau
trận 72, anh chàng phóng viên nhiều may mắn đã có dịp
vô tình ngồi trong chuyến tàu tiếp tế hải đảo lại
quay được một phần của trận Hoàng Sa 74. Cuối cùng là
đoạn phim anh quay trên cầu Tân Cảng vào những ngày cuối
của tháng 4-1975. Sau khi cộng quân vào Saigon, khai thác các
phim ảnh của VNCH để lại, chúng đã đi tìm Nguyễn Cầu,
người có tên trong các bộ phim thời sự chiến tranh,
trong đó có phim tình cờ quay được cảnh cộng sản pháo
kích vào trường Tiểu học Cai Lậy.
Nguyễn
Cầu được tin trong đài số 9 nói là cộng sản đang đi
tìm tung tích tên phóng viên Mỹ Ngụy, anh bèn trốn về
quê chờ đến thập niên 80 mới tìm cách vượt biên. Đến
San Jose Nguyễn Cầu trở thành Thuyền nhân Video lo quay
phim quan hôn tương tế để xây dựng lại cuộc đời.
13
năm cầm máy biết bao nhiêu hạnh ngộ, biết bao nhiêu
gian truân. Người lính không có số quân, không có thẻ
bài. Trận nào cũng đánh. Đeo trên người giây 3 chạc
với pin và phim ảnh. Nón sắt che đầu và đôi khi nón
sắt chỉ che máy hình. Hình ảnh có khi tỏ khi mờ. Khi rõ
ràng, khi thì người cầm máy té lăn quay. Máy còn chạy
mà người đã nằm xuống đất. Hình không quân từ trên
trời. Hình hải quân dưới nước. Hỏi anh ở đơn vị
nào, chẳng biết đơn vị nào là chính để trình diện.
Khi Việt cộng vào cũng không biết ở loại nào mà khai
báo.
Tôi
viết về chuyện Nguyễn Cầu 76 tuổi ở San Jose nhưng
không phải là ca tụng riêng một người. Tôi muốn tuyên
dương cả khóa của ông. 25 người phóng viên chiến
trường. Chết gần hết chẳng còn ai. Bây giờ gần như
chỉ còn lại một ông già lãng tai. Trước đây rất trẻ
trung đẹp trai, nhưng ngày nay vẻ đẹp chỉ còn là kỷ
niệm. Ông kể chuyện nhưng cũng có chỗ nhớ chỗ quên.
Sư đoàn nọ lẫn với sư đoàn kia, Tư lệnh này thành ra
tư lệnh khác, nhưng có một điều này chắc chắn không
sai. Cả khóa của ông thẩy đều anh hùng xông trận,
nhưng suốt 13 năm chẳng anh nào bắn được một phát
súng.
