Chiếc
bus rời trạm đưa Hoàng trên đuờng đến nhà Vân. Mùng
1 Tết, ở đất Mỹ, Hoàng cảm thấy không khí và cảnh
vật không khác như mọi ngày. Sáng đến, mọi người vẫn
vội vã lái xe đến công sở, hãng xường, trẻ con vẫn
đến trường, và các cửa tiệm buôn bán, tiệm ăn, vẫn
mở như thường lệ để tiếp khách hàng. Một ngày như
thế, Hoàng nhìn quanh phố xá trên đường xe chạy, chàng
chẳng thấy không khí và cảnh vật của Tết nhất là
đúng, vì ở đây ở đó, Hoàng không tìm ra một tà áo
dài thướt tha của các cô gái mặc, một bộ “com-lê”
với cổ đeo cà vạt của mấy ông đàn ông, một tiếng
pháo hay một phong pháo dài nổ ròn rã, không, Hoàng đã
không thấy trên suốt thời gian trên đường xe chạy qua
các trục lưu thông từ trung tâm thành phố đến vùng
ngoại ô có những mái nhà thấp, có vườn tược cây cối
rậm rạp um tùm, cho đến lúc trước đầu xe, mắt Hoàng
đã nhận ra sườn của một ngọn đồi thoai thoải, ở
ngã ba, một con lộ ngoằn nghoèo như một con rắn trườn
mình bò lên triền dốc, một con lộ khác chạy thẳng
theo chiều dài của nó giữa hai hàng cây đứng đầu chụm
nhau, và một con đường quẹo về hướng tay mặt một
phần đã bị những dẫy nhà của khu phố che chắn mất
dạng.
Bao
giờ xe đến khúc đường này, Hoàng cũng thấy hiện ra ở
phía trước một cây thụ già. Cây đứng ở cái ngã ba
với cành lá vươn lên nom như một người khổng lồ ngạo
nghễ. Cây thụ già đối với Hoàng chỉ là cái mốc báo
cho chàng biết ở cái ngã ba đó có một trạm ngừng để
chàng chuẩn bị xuống. Hoàng hiểu phải làm gì để cho
người tài xế đến chỗ đó thì ngừng, nên với tay,
chàng bèn đưa lên nắm sợi dây ở cạnh chỗ ngồi,
giật. Tiếng chuông đã báo hiệu cho người tài xế biết
trên xe có hành khách muốn xuống xe ở trạm gần tới.
Khi
đã bước từng bước chân trên vỉa hè đường, với
cái áo khoác ngoài phủ từ vai đến quá đầu gối, cổ
quấn quanh một cái khăn bằng len màu hạt giẻ, đôi bao
tay bằng da cho hai bàn tay, trang bị cho mình tất cả những
thứ đó trước khi đi, Hoàng tưởng như thế là đã quá
đủ để chống cái lạnh, nhưng cái lạnh cứ mỗi lúc
mỗi đậm, áo quần chàng mặc chẳng cản được nó thâm
nhập từ ngoài da thịt, rồi tới tận bên trong xương
tủy. Chưa bao giờ bằng lúc này, Hoàng lại có cảm tưởng
đi một đoạn đường từ đây đến cuối dẫy phố,
thực ra nó không xa, nhưng Hoàng lại thấy nó xa một cách
kỳ lạ. Miệng đã thở ra hơi như phà khói thuốc. Như
thế đủ biết không khí ở ngoài trời rất lạnh. Cuối
cùng, đôi chân Hoàng với từng bước bước tới, Hoàng
cũng đến được bực thềm cửa của ngôi nhà của Vân,
với ngón tay dí vào núm bấm, Hoàng bấm chuông. Cánh cửa
mở. Người mở không ai khác là Vân. Thấy Hoàng đứng,
chân run run, hai hàm răng đánh vào nhau lập cập, Vân
hoảng sợ nói gần như muốn la:
“Mặt
anh nom như đá đóng băng. Tội nghiệp quá thể. Có sao
không ”.
Nghe
Vân nói, Hoàng chỉ nhếch môi cười:
“Chưa
đến nỗi chết đâu. Sáng nay, tôi cũng không ngờ thời
tiết tệ hại tới cỡ này. Từ nhà ra trạm xe bus, lúc
đi, thấy trời ấm áp chứ đâu quá lạnh. Chắc chỉ tại
cái vùng cô ở gần đồi núi, có hơi băng, gió thổi đưa
cái lạnh của băng đóng trên núi về nên không khí mới
giá buốt”.
“Anh
đã đến sao không vào nhà. Cứ đứng ở ngoài này nói
mãi được hay sao”.
“Cô
không thấy tôi đang để mắt ngắm mấy cây hồng kia
chắc. Những bông hồng ở mấy chậu cây đặt bên cạnh
cửa sổ nom đẹp khó có thể diễn tả nổi”.
“Vườn
sau nhà em, thiếu gì những bông hồng như anh nói. Để
chốc lát nữa, chờ cho nắng lên, ấm áp một chút, em
mời anh ra coi cho đã con mắt. Còn bây giờ, anh đừng bận
tâm đến hoa nữa, vào nhà đi”.
Cánh
cửa được đóng. Đã vào rồi, giầy được bỏ, cái áo
khoác ngoài Hoàng vừa tính cởi nốt nó ra, nhưng Vân vội
lên tiếng cản:
“Anh
cứ mặc tự nhiên cho ấm người”.
“Đi
ngoài đường mới cần tới nó, vào trong này ấm áp mặc
nó để làm gì, cô cứ để tôi cởi ra cho người được
nhẹ nhõm thoải mái hơn là mặc cái áo này, nó vừa nặng
vừa chật làm tôi khó cử động chân tay”.
Đã
ngồi xuống cái ghế sa lông kê trong phòng khách, Hoàng
không thấy chồng Vân, nên vội hỏi:
“Khương
đâu. Còn ở nhà hay đã đến văn phòng rồi”.
Vân
chưa kịp đáp, thì ở trên lầu, đã có tiếng Khương
nói vọng xuống:
“Anh
Hoàng đấy có phải không. Anh ngồi chơi chờ tôi một
chút”.
Trên
tay với tách trà nóng khói còn bốc, Vân từ bếp bước
tới chỗ Hoàng ngồi:
“Anh
uống cho ấm người”.
“Tối
qua cô điện thoại cho tôi tôi lại đi vắng”.
“Anh
đi đâu vậy”.
“Đến
cái quán ở góc phố, mang về một ly cà phê, chỉ có mỗi
một việc như vậy. Ngồi một mình đâm ra buồn, bỗng
dưng thấy nhớ và thèm, mới cất công đi mua”.
“Em
điện thoại chẳng có chuyện gì khác, là, nhắc để anh
nhớ sáng mai, mùng 1 Tết, anh đến ăn Tết với bọn
này”.
“Năm
sau, cô khỏi cần gọi. Đêm giao thừa, bao giờ tôi cũng
nhớ sáng mai là sáng mùng một, việc đầu tiên là phải
đến nhà cô, trước là để chúc Tết, sau là để cụng
ly mừng mùa Xuân mới”.
Khương
bận công việc gì đó vẫn còn ở trên lầu chưa xuống,
Vân đang dở tay ở bếp nấu nướng món ăn cho bữa điểm
tâm, một mình ngồi ở phòng khách, Hoàng nhớ đến đêm
qua ở khu chung cư nơi chàng cư ngụ, người sống trong
dẫy phố lầu chuẩn bị đến giờ cúng lễ giao thừa. Ở
ngoài hành lang, sắp sửa tới giờ tống cựu nghênh tân,
trên những cái bàn hoa quả bánh trái đã được bày sẵn,
ly đựng gạo dùng để cắm nhang những cây nhang đã được
đốt, và những cây nến ngọn nến đã được thắp,
Hoàng thấy mấy ông mấy bà hàng xóm đứng nghiêm chỉnh
cúi đầu khấn vái. Những năm thành phố chưa có lệnh
cấm đốt pháo, vào đúng nửa đêm, những tràng pháo dài
lê thê được thòng xuống từ lan can lầu, đầu chấm
tới đất, đã nổ đùng đùng làm khói lẫn mùi diêm
sinh trộn vào không khí bay kín cả con hẻm nằm giữa hai
bên là những căn phòng. Cũng có vài gia đình không bầy
lễ vật cúng lễ ngoài trời, nhưng nhìn vào trong phòng
của họ qua kính cửa không có rèm che, Hoàng cũng thấy
trên bàn thờ đã có sẵn đủ mọi thứ, cùng di ảnh của
những người đã khuất được lồng khung kính và được
treo theo ngôi vị ở vách của bức tường.
Hoàng
ở “share” phòng của một ông cụ tuổi đã ngoài bẩy
mươi. Ông cụ vui vẻ dễ tính nên suốt nhiều năm sống
chung, Hoàng không thấy có vấn đề gì đáng phải bận
tâm để nghĩ tới cả. Với một không gian vừa đủ kê
một cái giường cá nhân, một cái bàn vuông dùng để
ngồi mỗi khi cần viết, một cái kệ mà trên kệ là chỗ
dành cho những cuốn sách và những tờ báo Hoàng lưu giữ
được xếp đứng ngay ngắn, thứ tự, gáy của mỗi cuốn
có tên tác giả và tên tựa của nó tiện cho chàng tìm
kiếm mỗi khi cần đọc.
Thời
gian mới sang Mỹ, vẫn một thói quen cũ như hồi còn ở
Sàigòn, đánh bài cho mấy tờ báo Hoàng cộng tác, Hoàng
vẫn xử dụng cái máy chữ được chàng coi là phương
tiện duy nhất để Hoàng viết văn.
Có
lần ông cụ bước vào phòng, thấy Hoàng ngồi lọc cọc
gõ máy thì bật cười rồi thẳng thắn bảo: “thời
buổi hiện đại bây giờ, anh còn xử dụng cái máy cũ
kỹ cà khổ như vậy được thì cũng lạ thật. Sao không
quẳng nó đi rồi mua một cái computer đánh cho nó có
sướng hơn không”. Hiểu ông cụ là người tốt bụng,
nghĩ sao nói vậy, Hoàng chẳng những không phật ý mà chỉ
ngồi ậm à ậm ừ vừa như chấp nhận vừa như không.
Thực ra, Hoàng cũng quá biết cái máy chữ của chàng đang
dùng, nó đã lỗi thời và cũ đến độ cạnh chữ đã
sứt mẻ, trục “ru lô” đã lồi lõm, nhưng nói đến
chuyện đem bỏ thì chàng dứt khoát không thể bỏ được.
Ngày
còn sống ở Sàigòn, Hoàng đã mua cái máy này ở cửa
tiệm sửa chữa máy cũ và bán máy mới tại cửa hàng
của ông bố Vân. Vân đứng phụ bố tiếp khách vào
những ngày nàng không phải đi học. Chính hôm Hoàng đến
để mua cái máy chữ, Vân đã tiếp chàng. Sau vài lần
gặp gỡ, tình yêu chớm nở giữa hai người rồi mỗi
ngày mỗi thắm đậm hơn. Có hôm, Hoàng đã đến tận
cổng trường để đón Vân. Trên đường về, Hoàng đã
ngỏ ý muốn lấy Vân làm vợ. Chuyện hai người yêu nhau
được ông bố Vân phát hiện. Ông bố Vân biết Hoàng
chỉ là một nhà văn thì quyết liệt ngăn cản và cấm
Vân không được tìm cách tiếp xúc với Hoàng. Có lần
bất ngờ gặp Hoàng, ông bố Vân đã không kềm được
nóng nẩy, giận quá trở nên hung hãn, ông cụ đã nói
thẳng vào mặt Hoàng một cách không cần biết lịch sự
tối thiểu là gì.
Qua
lần Vân kể, một buổi tối trong bữa cơm ở trong nhà,
Vân bảo bố đã dằn mặt Vân với những lời lẽ có
tính cách xúc phạm nặng nề đến Hoàng khi ông nói: “Cái
thằng đó chỉ là một thằng nhà văn. Viết lách lăng
nhăng không phải là cái nghề để kiếm ra tiền. Mày lấy
nó, có gì bảo đảm chắc chắn cho tương lai không”. Kể
từ khi Vân lấy Khương, dù vẫn yêu Vân tha thiết, Hoàng
tự cho mình không còn lý do gì để tiếp tục theo đuổi
Vân nữa.
Biến
cố năm 75, với những ngày lênh đênh trên biển cả,
Hoàng đã tới được Hoa Kỳ. Chàng xin đi làm ở hãng để
sinh sống. Tay trái, Hoàng vẫn viết văn. Một buổi chiều
thả bộ trên đường phố, Hoàng gặp vợ chồng Vân ở
trước cửa một tiệm bán sách. Trong tiệm bán sách này,
cuốn truyện Hoàng mới phát hành có bầy trên kệ. Sẵn
trên tay còn số sách mang theo, Hoàng đã ký tặng vợ
chồng Vân một cuốn. Nhận thấy Khương là một người
lịch sự và cởi mở, trong cái bắt tay rất thân mật và
thực lòng, Hoàng có thiện cảm với Khương từ đó.
Ngược lại, Khương biết Hoàng là người tình ngày trước
của vợ, nhưng thái độ của Khương không những đã nhã
nhặn lại còn cởi mở chứ không có một suy nghĩ gì
khác về người tình cũ của vợ mình.
Có
tiếng chân bước từng bực thang lầu của Khương xuống
dưới nhà, đã cắt ngang tư tưởng trong đầu óc Hoàng
như một dòng nước đang chảy bị vật cản chặn lại,
quá khứ trở thành hiện tại, Hoàng bừng tỉnh.
“Anh
Hoàng. Chào anh”.
“Chào
Khương”.
“Năm
mới, chúc anh …”
Đứng
ở trong bếp, nhanh miệng, Vân chen ngang lời nói của
chồng chưa nói ra hết:
“Anh
có chúc, chúc anh ấy năm nay lấy vợ là đúng nhất”.
“Phải,
Khương cười ròn rã. Em nói quá đúng”.
Hoàng
nhăn mặt:
“Chúc
gì thì chúc, đừng chúc tôi lấy vợ”.
“Bộ
anh cứ muốn sống như thế này mãi sao. Không lấy vợ
rồi đến lúc về già, ở một mình buồn lắm”.
Thấy
câu chuyện đến đó là đã quá đủ, Khương vừa đi tới
cái tủ kê ở góc phòng, vừa nói sang đề tài khác:
“Ta
không bàn đến việc đó nữa, để khui chai rượu đầu
năm mời anh Hoàng uống một ly mừng năm mới đầy hi
vọng cho một tương lai hứa hẹn”.
Nhưng
Vân cản:
“Chờ
để em dọn thức ăn ra bàn, trước khi nhập bữa, có
cụng ly hãy cụng ly vẫn hơn là bụng đang trống, uống
vào làm dạ dầy khó chiụ”.
Khương
chiều theo ý vợ, tay đang cầm chai rượu vội để xuống
bàn, thôi không khui nữa.
“Bây
giờ các món đã xong, anh Khương mời anh Hoàng ngồi vào
bàn được rồi đấy”.
Nghe
vợ nói, Khương vội đưa tay làm một cử chỉ ra dấu
cho Hoàng rời cái ghế sofa đang ngồi, đứng dậy tới
cái bàn hình ô voan mặt kính kê ở phòng ăn, nhập bữa.
“Bánh
chưng cô mua hay ở nhà tự gói lấy vậy”.
“Em
góp tiền cho bà bạn hàng xóm bên cạnh nhà, bà ấy năm
nào cũng nấu chung cho vài người quen khác”.
“Nom
vừa mềm vừa mịn, chưa ăn đã có cảm tưởng ngon rồi”.
“Cái
đĩa củ kiệu tôm khô này, uống rượu đưa cay cho hai
ông chắc không đến nỗi tệ”.
Nghe
Vân nhắc đến rượu, chai rượu đang để ở bàn được
bàn tay Khương đưa ra, nắm cổ, rồi vội khui. Hai cái ly
thủy tinh hình ống loa kèn, chân cao, rượu được rót.
Cầm một cái Khương đưa cho Hoàng, cái kia cho mình,
Khương cười tươi như hoa vừa nói:
“Mời
anh cụng ly”.
“Cám
ơn. Lúc nẫy, Khương đã thay mặt Vân chúc tôi, bây giờ
đến lượt tôi chúc lại. Ờ, chúc gì đây nhỉ. Chúc vợ
chồng hạnh phúc trước đã. Sau đến, chúc Khương một
năm có nhiều thân chủ. Còn Vân, Vân trẻ hoài và đẹp
mãi”.
“Với
lời chúc đầu năm như thế của anh, tụi này cho là đã
quá đủ. Chẳng mong ước gì hơn sẽ được như vậy”.
“Thủ
tục đã xong, mời anh Hoàng đụng đũa”.
Bận
ăn, cả ba im lặng nhiều hơn là nói. Bữa điểm tâm sáng
mùng 1 Tết đã đến lúc kết thúc, ngồi ở phòng khách
chuyện trò dăm ba câu, Khương nhìn đồng hồ đã tới
giờ phải có mặt ở văn phòng, thì bàn tay đưa ra,
Khương bắt tay Hoàng vừa nói:
“Thật
tiếc Tết lại là ngày làm việc ở Mỹ, nếu không, tôi
đã ngồi tiếp chuyện với anh lâu hơn. Bây giờ xin phép
anh tôi đi, anh cứ tư nhiên ở chơi đến bao giờ muốn
về thì về”.
Sau
đó ít phút, từ nhà xe, nhìn qua cửa sổ, Hoàng đã thấy
cái Mercedes màu đen do Khương lái lùi từ từ ra đường,
rồi lăn trên con lộ, cái xe chạy về phía trước.
Vẫn
ngồi lún sâu trong cái ghế đệm mút, vẫn cầm ở tay
cái ly rượu mầu đỏ mầu hạt lựu, Hoàng lơ đãng thả
mắt nhìn những bông hồng cắm trong cái lọ thủy tinh để
trên mặt bàn. Đối diện với Hoàng, Vân có vẻ hơi
khớp, bối rối ở những cử chỉ nên không được tự
nhiên. Rõ ràng như thế khi ở trong căn phòng lặng lẽ
vắng vẻ, chỉ có hai người mà người ngồi trước mặt
nàng lại là người tình cũ. Bỗng như một hòn sỏi vừa
được ai đó ném xuống lòng ao gây ra tiếng động, câu
nói của Hoàng chính là hòn sỏi ném xuống lòng ao đúng
vào lúc cần phải phá tan cái không khí im lặng có vẻ
ngột ngạt và khó chịu giữa hai người vào lúc này:
“Chắc
chắn cô đã quên nhưng tôi, tôi còn nhớ. Vào một ngày
mùng 1 Tết, tôi đến đúng lúc thấy cụ thân sinh của
cô đang đứng ngắm mấy bông hồng ở ngoài sân, không
muốn làm cụ mất vui vào ngày đầu năm, chẳng còn cách
chọn lựa nào tốt hơn là cách tránh mặt cụ nên tôi đã
ra về. Lần đó, dự định đến để rủ cô đi chơi,
tôi đã thất bại cay đắng và buồn nữa khi đi cô đơn
lẻ loi một mình giữa phố đông người. Những bông hồng
cắm trong lọ hoa để ở mặt bàn, mắt nhìn chúng, không
hiểu vì sao tôi bỗng nhớ đến chuyện xa xưa thuở đó.
Cụ mất tính đến nay đã quá nhiều năm rồi. Dù gì đi
nữa, không thể khác được, tôi vẫn tôn kính cụ như
tôn kính cha tôi”.
“Hỏi
thật anh, đến bây giờ anh còn giận bố em không”.
“Hồi
trước, thú thật, anh không những đã giận mà còn thù
ghét ông cụ nữa đấy. Nhưng đến bây giờ, nghĩ đi
nghĩ lại, chẳng những đã không thù và ghét mà còn
thương cụ rất nhiều. Nếu cha anh là cụ, cha anh cũng
hành xử như bố cô đã làm”.
“Như
vậy có nghĩa là các cụ đều không muốn cho em lấy anh.
Sao lại thế được nhỉ”.
“Chẳng
sao lại thế được nhỉ gì cả. Đơn giản là lấy anh,
em sẽ không bao giờ được hạnh phúc với một người
chồng chỉ lo viết văn, đúng như bố em trước đây đã
nói, viết văn không phải là một cái nghề kiếm ra tiền,
nếu muốn nói thẳng ra là nghèo, thì chẳng làm gì có
hạnh phúc. Bằng cớ hiển nhiên và cụ thể, lấy Khương,
em đã được Khương lo cho đầy đủ mọi thứ, như trước
mắt bây giờ chẳng hạn”.
“Tất
cả những gì anh nói em công nhận là đúng. Nhưng về mặt
tình cảm, anh không thể hiểu được em như thế nào
đâu”.
“Em
nói anh không thể hiểu hay anh hiểu về em như thế nào
đi nữa, có một điều anh khuyên em là hãy nhìn cho rõ
mình đang đứng ở đâu, định vị trí để thấy cái
hiện tại hơn là cái quá khứ đã xa lắc xa lơ, tay dù
đưa ra muốn nắm bắt cũng không có cách nào nắm bắt
được. Vậy thì điều tốt nhất vẫn là chấp nhận
hiện tại có thật hơn là ảo tưởng đến một hình ảnh
xa vời thiếu thực tế”.
Rời
khỏi ghế, Hoàng đứng dậy. Xua đuổi những ý nghĩ
thiếu trong sáng còn lởn vởn trong đầu, Hoàng cười lên
một tiếng cố làm ra vẻ vui để trấn áp Vân:
“Cám
ơn cô đã cho tôi một buổi sáng mùa Xuân thật rực rỡ.
Rượu, bánh, trà, và vài phút ngắn ngủi được gần bên
cô đủ cho tôi sống lại tuổi đời. Bây giờ, tôi về
được chứ”.
“Anh
muốn về anh cứ việc về. Đừng mất công hỏi em có
muốn cho anh về hay không có lẽ vẫn hơn”.
Đã
đứng lên rồi, Hoàng không có ý định ngồi xuống nữa.
Vì thế, bước từng bước tới cái cửa ra vào, tay dứt
khoát nắm lấy nắm đấm, Hoàng vặn nắm đấm cho cánh
cửa mở ra. Một cơn mưa bụi đón ngay lấy Hoàng ở bên
ngoài.
Ở
cái bảng có chữ “Bus Stop”, Hoàng đứng đợi xe. Xe
tới, Hoàng leo lên. Vẫn cái ghế sát bên cửa sổ, mắt
nhìn ra bên ngoài, Hoàng thấy một con chim hải âu lẻ loi
đang nghiêng chao đôi cánh. Con chim một mình dưới bầu
trời mầu xám chì, mưa không lớn mà chỉ là cơn mưa
phùn với những hạt nhỏ như hạt bụi, phất phơ bay.
