Saigon, 4.1.14
Năm hãy còn Mới nên xin chúc bạn “Thân tâm thường An lạc”! Mới được đọc bài thơ của bạn, nghe hơi hướm… thiền lắm rồi đó! Mô Phật!
1) Hôm qua nhà thơ Trần Thiện Hiệp phone báo tin vui: Anh được bệnh viện cho về nhà tiếp tục điều trị sau khi khám toàn bộ với CT Scan, MRI, xét nghiệm các thứ thấy “cái gì cũng tốt”, trừ bị “liệt thần kinh số VII”. Anh bị liệt thần kinh mặt, TK số VII, ngoại biên bên phải nên mắt phải nhắm không kín, miệng trái hơi nhích. Tình trạng này cũng phải mấy tháng mới có thể phục hồi. Tóm lại bây giờ anh luôn mắt nhắm mắt mở, nhích mép “ngạo nghễ” nhìn đời! (Nói thiệt, đừng giận nha đại ca!) . Đọc thơ anh từ lâu cũng đã thấy thơ anh ngạo nghễ thế nào rồi!
Trần Thiện Hiệp thật dễ thương, anh em ai cũng quý mến. Anh vốn là hiền huynh của nhạc sĩ … Trần Thiện Thanh “Lầu Ông Hoàng đó…” và Trần Thiện Trung, những người bạn bọn mình ở Phan Thiết mà! Hai anh chị về sống ở Thủ Đức cả chục năm nay, rất hạnh phúc. Mấy ngày nằm viện thì chị là người vất vả nhất. Khi còn khỏe, thỉnh thoảng anh hay “quy tụ quần hùng” lại nhà, nào Huỳnh Tấn Thời, Huỳnh Ngọc Hùng, Đoàn Thuận, Nguyễn Phú Yên, Lê Văn Cư (Cử), Đỗ Hồng Ngọc… nghe anh chị ca hát, ngâm thơ, rượu trà ê hề. Trần Vấn Lệ hay nhắc: Lúc bọn mình học đệ thất (lớp 6) PBC thì anh học trên 2 lớp, rất “ngầu” nên được Trường cho làm “đại ca” giám sát đàn em! Khi nghe anh bệnh nặng phải đi cấp cứu lúc 3 giờ khuya ở BV 115, Phan Đổng Lý từ Úc viết “meo” hỏi thăm ngay, còn Phan Bá Thụy Dương thì kêu mình dặn HTT và HNH… đến thăm anh nhớ mua một bó hoa vào tặng cho nhà thơ mau lành bệnh. May anh không sao, chỉ bệnh già, diễn biến phức tạp, hết vụ này sanh vụ kia. Nào mất ngủ, nào đau xương, đau cốt. Rồi chuyển qua một bệnh viện khác. Anh luôn báo tình hình diễn tiến bệnh cho mình. Sau cùng lòi ra cái vụ liệt thần kinh mặt. Cuối cùng anh được cho về, tái khám.
Cái tình bè bạn, đàn anh đàn em không chỉ do cùng “dân Phan Thiết” hay “dân PBC” với nhau mà vì “cùng một lứa bên trời lận đận” nên “lọ chẳng quen nhau” mà gắn người ta thắm thiết với nhau, bởi “ta cũng nòi tình, thương người đồng điệu” (CMT).
Tính ra TTH nay đã vào tuổi 80, cũng hơi già rồi nên bệnh chút đỉnh là phải!
2) Tin Hà Thanh mất, mình hơi sửng sờ. Mình không quen biết Hà Thanh nhưng mê tiếng hát của chị từ nửa thế kỷ trước. Bọn mình chắc ai cũng vậy. Mình cứ nghĩ Hà Thanh không thể… già và chết được! Ôi tu hành bấy nay mà vậy! Tội lỗi, tội lỗi! Nghe Hà Thanh hát, mình luôn xao xuyến, lâng lâng. Với mình, giọng hát đó có cái gì thánh thiện. Không làm cho người ta chìm đắm, không làm cho người ta ray rứt mà nó trong lành, nó suối ngọt, ngay cả những bài như Tiếng xưa “xa đưa gió mây lạnh lùng”, nghe lạnh mà không buốt.
Chiều qua, mình nghe lại tiếng hát Hà Thanh. Vẫn trang nghiêm và đĩnh đạc. Vẫn dịu dàng và man mác. Nghe Hà Thanh thấy thanh tịnh. Không cần “kỹ thuật” cầu kỳ, chỉ cần một giọng hát thiên phú, rất riêng. Tiếng xưa, Đêm tàn Bến Ngự “cho ta nhắn cùng” của Dương Thiệu Tước, Bến xuân “em đến tôi một lần” của Văn Cao, rồi Hoa Xuân “có một chàng thi sĩ miền quê/ ngắt bông hoa biếu người xuân thì…” của Phạm Duy. Nương Chiều “mái nhà sàn thở khói âm u / cô nàng về để suối tương tư” như hút hồn người ta qua giọng Hà Thanh. Ai lên xứ hoa đào, Tà áo tím… thiết tha rạo rực. Mình đoán ngày xưa đó, khi chị áo tím qua cầu chắc không ít kẻ lang thang! Nhưng đặc biệt mình nghe đi nghe lại Bến Giang Đầu của Lê Trọng Nguyễn… “lách cỏ vườn xưa tìm lại chốn ta vẫn đùa/ ngắt hoa anh cười nhưng em trách rồi lệ ứa…”. Bởi ai nỡ ngắt đi một cành hoa?…
Những năm tháng sau này, nghe chị hát những bài về Phật thật thiết tha, ấm áp. Chị đã tìm thấy bến bờ, đã “đáo bỉ ngạn”.
Nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo có lần nói cho mình biết tại sao anh trở thành Không Hư… đạo nhân: ngũ uẩn phù vân không khứ lai/ tam độc thủy bào hư xuất một…
Sáng nay, một cánh thư xa từ Thái Kim Lan:
Tưởng nhớ Chị Hà Thanh
hạt mưa long lanh
rơi
tiếng cười
tiếng khóc
tiếng thở dài
tiếng ấm trong
tiếng Huế êm
một thời qua bến
Hương giang khuấy nước đò đưa
có giọng hát Hà Thanh trên bãi cỏ xanh
sân trường Đồng Khánh
lũ học trò áo trắng chạy chân, bỏ guốc
tụi bây ơi mau đi coai chị ấy hát
mưa, nắng ru vào nhau
nụ non nũng nịu môi hồng
hương cau nhoè trăng dạ lan ấp úng
mắt trong chưa biết buồn mà ướt mi
tóc xanh lộng gió chiều tím hoài thương nhớ
tiếng hạc từng mây tiếng suối lưng chừng
mùa xuân ôm mùa đông
bay qua Trường Tiền, Vỹ Dạ, Kim Long
mơ hồ trái thơm non xôi nếp ngọt
lời tâm tức Phật
ngọc lan thơm tinh khiết
lá chuối lá cau đong đưa,
tiếng mẹ ru, tiếng em cười, tiếng chị à ơ
đường mía lau đượm mùi thơ dại
bỗng dưng
mưa ngắn mưa dài mưa mãi
ướt áo thời hong tóc…
Giây phút nghe chị mất
Đồng Khánh trong tôi hụt hẫng một cung đàn
giai điệu thanh xuân, âm vang hiện hữu đời người, ánh đèn phim trường
một thời “demain il sera trop tard” ngày mai e muộn rồi
gầy đi một gam màu
tôi thấy trong tôi
gầy guộc tôi, một mảnh
chúng mình thời xưa ấy
hao đi tiếng vọng mơ mòng
echo
tiếng hát
Hà Thanh
Muenchen 2/01/2014,
Thái Kim Lan
