TRẦN HOÀI THƯ ** Một Loài Chim Thiên Di

Mùa xuân chưa đến, nhưng Tân đã nhận ra những cánh chim tuyệt vời ấy, đang lượn vờn như một điệu luân vũ. Xe đã bắt đầu lên đèo, vào một khu rừng già hai bên đã khai quang chỉ còn lại những mỏm đá loang lở sần sùi cùng những bãi cỏ lau mọc quá đầu người. Lộ trình đã bắt đầu nguy hiểm. Ngọn đèn bây giờ im vắng lạ lùng. Dễ chừng từ trong mỗi bụi, từ trong những hang đá, bên đường là những con mắt bí mật. Tuy vậy, sáng hôm nay, suốt một con đường quanh co, trong không gian hung bạo, đã thấy hiện về từng đàn én nhỏ.

Chúng đã ngủ dưới lớp lá khô từ một mùa đông hay trở về một phương trời nào, hay có thể, làm tổ từ một hòn đảo ngoài khơi nào, để bây giờ theo hơi đất của lục địa, tìm lại một mùa xuân. Chúng xuất hiện một cách kỳ diệu, từng đàn, từng đàn nô giỡn trong một bầu trời ẩm đục đầy mây xám, cùng khí núi tái tê. Chúng lượn vờn một cách quá thơ ngây giữa vùng đất chết. Những cánh chim ấy, bụng thon màu trắng mượt, đôi cánh vút lên, bé nhỏ màu đen tuyền, đôi mắt hòn bi, chiếc mỏ yêu kiều hết sức. Từng cánh chim ấy, tiếp tục hết bay sà xuống thấp rồi vút lên cao, sau khi lượn vờn một vòng trên đoàn xe. Hầu như chúng đã không biết gì về những tai họa trong khu rừng già này. Chúng cũng không biết về những tai ương thê thảm đang xảy ra trên một lục địa bên bờ Thái Bình Dương này. Chúng vẫn tiếp tục trêu chọc cùng những chiếc xe quân sự, những người lính đang ngồi bất động trong đó, chúng vẫn tự do nô lượn như thể coi cả không gian là thế giới riêng của chúng. Đôi lúc chúng tự dưng mất hút đằng sau sườn núi, rồi tự dưng, chúng lại xuất hiện trên đầu đoàn xe. Ở những cánh chim ấy, Tân đã nhận thấy gì? Có phải chàng đã bắt gặp một sự xúc động vô cùng to lớn ở một cánh chim mà chàng tự coi là yêu dấu nhất đời người. Hơn nữa, chàng lại coi nó như một niềm ân sủng trên dòng luân lạc trôi nổi của chàng. Chàng đã thấy như có một mùa xuân trở về, trìu mến dịu dàng quá sức. Dưới núi, dưới đèo, biển một màu xanh, sóng bạc vỗ tung tóe vào ghềnh đá. Gió càng nổi, và lạnh khi xe càng lên cao. Sương mù giăng trắng xóa trên đỉnh. Cuối tầm mắt, vùng cỏ lau đã khuất chìm trong màn sương muối, như một màu tóc bạc của người mẹ Đông Phương.

Tân đã tìm được một niềm hạnh phúc thật bất ngờ vào một sáng trên đèo. Đó là một loài chim của mùa xuân. Một loài chim mà từ lâu, chàng ngỡ không bao giờ gặp. Chúng mang những đôi cánh điểm trang thêm những nụ hoa cải vàng, những vườn cỏ xanh mượt, những đồng ruộng thơm hơi sữa đòng đòng. Chúng điểm trang cho một bình nguyên, một lục địa đang cựa mình sau một mùa đông rét mướt. Chúng mang vào lòng người Niềm Tin và Hy Vọng. Chúng đến thật đúng lúc, như truyền đến một thông điệp cho loài người và trái đất.

Chúng đến khi mùa xuân bắt đầu và ra đi khi mùa xuân tàn lụn. Đôi cánh chúng mang theo thời tiết dịu dàng. Lồng ngực chúng mang lại sinh lực cho con gái đàn bà trẻ con.

Nhưng tại sao, chúng lại đến trước một mùa đông lạnh lẽo trên khu rừng già hung bạo, trong khi những chiếc nôi của chúng vẫn còn ắp đầy những quả trứng ngoài một hải đảo xa xôi. Nhưng tại sao, chúng lại có mặt trên một vùng trận mạc, với những hố bom, hố pháo ngang dọc trong một ngày ảm đạm?

Một cánh chim đã lượn vờn trước đầu xe chàng. Nó bay chậm và thấp đến nỗi chàng ngỡ đầu máy có lúc sẽ chạm vào cái thân bé nhỏ của nó. Nó đã khiến chàng mải mê chú ý. Nó làm chàng hồi hộp theo dõi đường bay. Đôi khi, cánh chim dường như bất động, không chịu bay lên. Tuồng như nó muốn cản trở đoàn xe dừng lại. Nhưng chiếc xe vẫn tiếp tục nhấn ga, sang số, tiếp tục bò lên khúc đường quanh co. Và cánh chim lại tuyệt vọng, bay vút lên trời, lượn vờn một đỗi rồi lại bay sà xuống thấp…

Lâu, lâu lắm, dễ chừng hơn hai tháng, em không nhận được tin tức gì của anh, em thật khổ tâm lắm. Anh ơi, em nghĩ anh không quên em đâu. Có lẽ anh đang mải mê ngoài trận mạc, có lẽ anh lại đổi sang một vùng khác, hay có lẽ cuộc hành quân vẫn còn tiếp diễn, hay hiện tại, anh lại qua bên kia biên giới rồi. Anh ơi dạo này, em đọc báo thấy đơn vị anh tham dự nhiều trận đánh ghê hồn. Liệu anh có được bình an không. Anh ơi, em thì quá nhỏ nhoi, yếu đuối, em không biết làm gì để giúp đỡ anh, xoa dịu nỗi buồn của anh. Em chỉ còn biết chờ đợi và cầu nguyện.
Anh ác quá. Tại sao anh lại không gởi về em một lá thư nhỏ, dù vài dòng chữ cũng được, dù một tiếng bình an cũng được, để em an lòng. Anh làm sao hiểu nỗi lòng của kẻ còn lại. Anh làm sao hiểu tâm hồn của người có người yêu đi lính phương xa. Em thấy em sắp học trở thành chinh phụ rồi đấy. Tự dưng, em lại càng thương những người vợ lính hơn bao giờ hết.
Anh ơi, sáng nay, người đưa thư có đạp xe qua nhà, nhưng ông ta lại đi luôn. Em buồn quá, nên vào buồng ôm gối mà khóc. Em cảm thấy tủi thân. Tại sao hai đứa mình lại cứ mãi sống ngăn cách như thế này. Em thì ở góc biển, còn anh thì ở chân trời. Phải chi em có đôi cánh thiên thần, để bay đến nơi anh, theo anh hành quân, hát cho anh nghe những bài ca ưa thích, cho anh khỏi nhớ nhà, nhớ em. Em nghĩ, cha mẹ đặt tên một loài chim cho em thế mà em lại không mang được nỗi mong ước ấy. Em chỉ cầu mong, mỗi lần anh gặp một cánh chim nào đó, anh sẽ nghĩ rằng, tất cả tâm hồn em, tình yêu em, tiếng hát của em, lời nguyện cầu của em, sẽ gởi vào anh đó…
Sáng nay, lật lại chồng thơ cũ, đọc lại, em lại khóc. Em tự nhủ, anh vẫn còn yêu em, vẫn còn nhớ đến em, nhớ đến con chim bé bỏng này. Anh còn nhớ còn yêu em không đấy?

Xe bắt đầu chạy vào khúc đường hình chữ z. Đây là khúc đường nguy hiểm nhất trên lộ trình nối từ vùng duyên hải lên vùng cao nguyên. Bởi ở đây là một địa điểm tốt cho một cuộc phục kích của địch quân. Nắng bắt đầu xóa tan lớp sương mù. Trên đỉnh núi, sương từng lớp biến dần trong thinh không. Tuy vậy, khí lạnh vẫn còn dầm dề da thịt người lính. Trong cabin xe, Tân kéo cao cổ áo và bật diêm đốt thuốc. Một cơn mộng vừa dứt với nhiều luyến lưu và xúc động.

Người tài xế lặng yên cầm bánh lái. Những người lính ngồi đằng sau xe cũng vậy. Tuồng như họ cũng chẳng hề quan tâm đến những gì bao quanh họ, trùm phủ họ trên ngọn đèo nguy hiểm này. Và chàng, với nhiệm vụ một trung đội trưởng hướng dẫn một trung đội lên tăng phái cho một đơn vị hành quân tại vùng cao nguyên chàng cũng chẳng mảy may quan tâm đến mối hiểm nguy bất trắc nào. Trí não chàng bây giờ tràn ngập những cánh chim yêu dấu. Tâm hồn chàng lâng lâng trong một niềm hạnh phúc bất chợt. Đôi mắt người con gái như hiện rõ ràng hơn bao giờ trước mắt, trên nền trời buồn. Đôi mắt đen lay láy, như hai đốm sáng long lanh hiển hiện như hai vì sao yêu dấu. Vâng, chính cánh chim mang tên của nàng, đã giúp chàng nhớ nhung thê thiết, vào buổi sáng mai này. Ở cánh chim ấy, là một biểu tượng của một nụ hoa ngà ngọc, rực rỡ mà chàng đã bắt gặp trong tuổi thanh niên. Ở cánh chim ấy, là tiếng hát của ai, những giọt nước mắt của ai. Phải rồi, chính những giọt lệ cuối cùng, mà chàng đã nếm được khi hôn trên đôi mắt của nàng trong một quán cà-phê sậm tối. Chàng lại còn nghe tiếng hát của nàng, văng vẳng trên đỉnh đồi, mà mùa thu đã về với một màu lá vàng bát ngát. Tiếng hát nói lên nỗi chờ đợi mỏi mòn của một người chinh phụ trong thời buổi chiến tranh. Tiếng hát nói về một mùa đông có người con gái đan áo cho chồng, và ở bên song cửa những cánh chim én bay về để nàng gởi theo đường bay về vùng binh lửa.

Nếu một lần nào đó, anh nhìn thấy một bầy chim én, anh sẽ thấy có em ở bên anh. Anh có tin như thế không, hở anh? Còn em, em tin. Như mối tình Trương Chi mang xuống tuyền đài. Như con tim nghìn năm không vỡ. Tự nhiên, em lại thèm hát một bài nói về những cánh chim xa mang một mùa xuân đến cho loài người…

Bây giờ, xe đã bắt đầu đến gần đỉnh. Ở đây, biển hiện ra rõ ràng dưới chân núi bằng một màu xanh đậm. Người tài xế tự dưng thốt:

– Ông xem, mùa xuân chưa đến, mà chim én lại bay về rợp trời…

Chàng cười vui:

– Bác biết tại sao không?

– Tại sao vậy, ông?

– Tại chúng đang chào mừng chúng ta. Bởi chúng ta đi tìm mùa xuân mà.

Người tài xế lại nói to hơn:

– Lạ nhỉ. Theo tôi hiểu, chim én chỉ tìm đến những vùng đất thấp như bình nguyên, như đồng lúa. Ngoài ra, chúng chỉ xuất hiện khi mùa xuân về thôi.

– Hay mình có đặc ân với loài chim này.

Chàng cười nói to. Chàng muốn bày tỏ một niềm vui to lớn mà chàng bắt gặp ở những cánh chim yêu quí với người bạn đồng hành.

Chợt người tài xế la lên:

– Ông xem, có một con chim cứ bay trước đầu xe. Hình như nó không muốn tránh…

– Ông cho xe chạy chậm thử xem. Có lẽ con chim này mới tập bay. Hay tại nó đã yếu sức…

– Không, hình như nó không muốn bay. Nó muốn chặn đầu chúng ta.

– Vâng, tôi cũng thấy như vậy.

Người tài xế già đã bắt đầu chậm ga lại. Ông nói:

– Tôi có linh tính một chuyện không hay. Theo ông, có nên tin dị đoan không?

Chàng vẫn nhìn theo cánh chim đang tiếp tục bay vờn trước đầu xe. Câu hỏi của người đồng hành đã khiến chàng nao nao. Dị đoan. Đời trận mạc coi cái chết nhẹ như lông hồng, cớ sao ta còn khấn nguyện Trời Phật trước khi dẫn quân xuống núi. Cớ sao ta vẫn tìm lên một Đấng Quyền Năng để cầu xin trong những giờ lâm trận. Cớ sao người lính lại tin việc mồi ba điếu thuốc, việc treo nón sắt trên mũi súng của người còn sống là một việc làm không may… Chàng gật đầu.

– Ông cho xe chạy chậm lại đi.

Và một động lực nào đó đã khiến chàng vọt đứng dậy, mở cửa xe, cầm lấy khẩu súng mà hét cùng đám lính đằng sau:

– Tất cả đứng dậy đi. Sẵn sàng ở thế tác chiến.

Chiếc xe vẫn tiếp tục lăn bánh mỏi mệt. Khu rừng càng lúc càng rợn người. Những bờ lau cao tận cổ, những bờ đá ghê rợn. Những thân cổ thụ cháy nám. Và mặt trời đã bắt đầu ló giữa thinh không chiếu ánh nắng đầy ngập rừng.

Cánh chim vô tội và lẻ loi vẫn tiếp tục bay sà xuống đường, rồi vút lên, rồi lại bay sà xuống. Dễ chừng lần này, nó hốt hoảng và tuyệt vọng. Có lần chàng nín thở khi ngỡ cả thân thể bé nhỏ kia đã bị cuốn hút trong đầu xe, hay bị phơi thịt dưới bánh xe hung bạo, nhưng rõ ràng nó lại vút lên, rồi lại đâm nhào xuống, càng lúc càng dữ dội. Tân bỗng nhiên cầm lấy tay người tài xế:

– Tôi sợ. Hay cho xe dừng lại đi. Chúng tôi xuống lội bộ đã.

Trong khi đó, một chiếc xe vận tải của Mỹ lại bóp còi inh ỏi, đằng sau xe chàng. Người tài xế khoát tay ra hiệu chiếc xe Mỹ qua mặt. Chiếc xe chàng từ từ chậm lại, nép bên sườn núi. Chàng cho lệnh đám lính nhảy xuống, nhưng chưa kịp thì phía trước chàng đã bừng lên những tiếng nổ long trời. Cả châu thân chàng bị bật dậy rúng động. Tiếp đến là những tiếng nổ phụ khác, bởi tiểu liên và trung liên. Rồi đến hàng loạt đạn bắn xối xả vào những chỗ nghi ngờ của bọn chàng. Những người lính bây giờ núp sau những bờ đá, hay dưới đường mương bên lộ, bao bọc lấy nhau. Còn chiếc xe sao trắng trước mặt đã trở thành một vật dị hợm méo mó do sức công phá của hai quả đạn B.40 và những tràng đạn cá nhân. Rõ ràng chàng thấy những đốm lửa lóe sáng san sát bên vị trí chàng. Chàng bắt đầu nổ tròng mắt, nghe lồng ngực nện thình thịch. Còn chiếc xe do người tài xế già không gài số kịp đã nhào ra ngoài nên đã từ từ lùi xuống dốc rồi rơi xuống vực thẳm.

Năm phút trôi qua, hai chiếc trực thăng đã xuất hiện trên nền trời. Chúng lượn trên các khu vực nghi ngờ, nã hỏa tiễn và đại liên xuống dữ dội. Con đèo lại bắt đầu bị rung động. Một khoảng rừng lau đã trở thành một biển lửa điên cuồng.

Gió mang hơi nóng và khói bao phủ không gian và tầm mắt của người lính.

Tân lấy chiếc khăn choàng cổ, lau những giọt mồ hôi vừa đọng trên trán. Cùi chỏ, đầu gối chàng đã trầy máu vào một lúc nào đó. Trận đánh đã được kết thúc mau chóng, tuy vậy, lệnh cho đoàn xe phải quay trở lại. Và chàng đang kiểm soát lại binh sĩ để bắt đầu sửa soạn di chuyển bộ. Chàng bắt gặp trên những gương mặt đồng đội một vẻ hân hoan tột cùng. Chắc họ đã thấy rõ một sự may mắn kỳ diệu nào đó vừa đến với họ. Những lời bàn tán xôn xao nổi lên. Đằng sau họ, cả một đoàn xe hàng dài dặc, và hàng trăm người đang lố nhố đằng sau những hố hầm thiên tạo bên đường. Vẫn chưa có một ai dám mò lên. Trận địa lại bắt đầu yên lặng lạ lùng. Tân ngồi trên mỏm đá, nhìn quang cảnh ngọn đèo một lần cuối cùng. Bất chợt trong thinh không lại in đầy những cánh én. Càng lúc chúng càng nhiều hơn. Chúng lại tiếp tục nô đùa, múa lượn chẳng khác như những ngọn pháo bông. Cả một ngọn đèo hầu như rợp đầy cánh chim mùa xuân ấy. Tân cười bảo với người tài xế: “Bác có tin với tôi, chúng ta được một phép lạ…” Người tài xế già gật đầu rồi làm dấu thánh giá. Còn chàng, chàng vẫn say đắm theo dõi đường bay của một cánh chim tuyệt vời. Nó đã bắt đầu từ giã núi rừng để bay trở về hướng biển khơi. Chàng gọi thầm cùng người yêu dấu: Em ơi. Em ơi…

Trần Hoài Thư