văn hữu vườn tao ngộ

Nơi lưu trữ tác phẩm của PBTD và thân hữu. Liên lạc: phanbathuyduong@gmail.com

Monday, June 10, 2013

VĂN QUANG * Hội chứng bất động


Ở Việt Nam bây giờ thêm một hội chứng mới gọi là “hội chứng bất động,” nó được hình thành bởi cái thị trường bất động sản đang chết cứng, không nhúc nhích. Dù có được “kích cầu” mạnh mẽ, dù có được vài “cú hích,” mạnh hơn tàu hỏa đẩy đi, nó vẫn nằm chết dí. Nói rõ hơn là đủ các thứ nhà đất đóng băng, nhà giàu chết trên đống tài sản của mình, nhà nghèo không có tiền mua nhà, nhà kha khá loại công tư chức còm vẫn cứ đợi nhà xuống giá nữa. Mặc dù mọi “phân khúc”– tức là mọi kiểu nhà từ những tòa cao ốc đồ sộ đến biệt thự tiền tỉ, cho đến nhà chung cư, nhà bình dân – đã xuống giá, “vừa bán vừa năn nỉ” cũng chẳng ai mua. Họ vẫn đợi và đợi giá xuống nữa. Khách hàng được dịp bắt ép doanh nghiệp để trả thù trước kia ông ép giá tôi, ông mua rẻ bán đắt, bây giờ là thời cơ tôi ép ông, phải hạ giá nữa cũng chẳng có gì là “oan uổng.” Thế nên hai anh cùng đứng hầm hè nhìn nhau, cái “hội chứng bất động” ra đời.
Thật ra, cái hội chứng này đã có từ lâu, nó hiện diện trong nhiều mặt của xã hội. Nhiều bạn chê dân VN vô tình, vô cảm, đôi khi là “vô lương tâm” thí dụ gặp cướp giữa đường không ai chịu nhảy vào tiếp cứu, gặp tai nạn giữa đường ngó mặt làm lơ.... Nhưng bạn thông cảm cho là đã có những người vì can thiệp vào đám cướp mà bị trả thù, bị đâm lòi ruột, can thiệp vào vụ tai nạn rồi bị gán ngang xương là người gây ra tai nạn, nhảy vào đám đánh lộn, quay ra bị mất bóp... Thế nên cái sự “giữa đường thấy chuyện bất bình chẳng tha” đã thành đồ cổ. Sự “bất động,” sự vô cảm trở thành có lý. Nhất là trong thời buổi người khôn của khó này, mọi người đều phải chạy gạo kiếm cơm, ít người còn thì giờ để lo chuyện “thiên hạ sự.” Mấy ông rảnh rang thì bận ngồi tán dóc ở quán cà phê, bận làm “áp phe,” bận “việc quan ngoài quán” nên chẳng ai chịu nhúc nhích.
Tuy nhiên những chuyện nhỏ ấy chưa quan trọng bằng những chuyện lớn của các quan. Hội chứng bất động này mới đáng sợ.


Chuyện bình thường
Chuyện đất đai, nhà cửa là thứ chuyện “muôn năm” trong toàn quốc khiến người dân vác đơn đi kiện từ năm này qua năm khác, thậm chí nằm lỳ ở các thành phố lớn quyết tâm chờ được giải quyết, nhưng hầu như chẳng có vụ nào “dứt điểm” được cả, nó cứ lằng nhằng đá qua đá về như kiểu đội bóng Barcelona chơi kiểu tiki-taka mãi chẳng chịu sút vào khung thành. Anh nào sốt ruột hết cơm gạo nằm vạ thì cứ về nhà chờ và chờ, nhà nước hoan nghênh vì không làm mất “an ninh trật tự”! Thứ chuyện đó ở VN đã trở thành chuyện bình thường.
Tham nhũng hối lộ ư? Chuyện cổ tích. Cướp của giết người ư? Chuyện vặt. Con gái mới lớn nứt mắt đã bị dụ sang Campuchia đánh bạc, bố mẹ lo tiền sang chuộc ư? Chuyện nhỏ. Chuyện mua dâm bán dâm của hoa khôi hoa hậu rồi lây lan đến nữ sinh, các “madam” bắt chước tụi nhỏ, đi tìm thú vui cũng chỉ là thứ chuyện bình thường. Khách du lịch bị chém vô tội vạ khiến họ khinh miệt dân tộc mình, một đi không trở lại ư? Cái thứ chuyện “quốc nhục” đó xảy ra từ lâu lắm rồi, bây giờ mới biết thì “hơi muộn.” Hàng trăm thứ chuyện bình thường như thế trong một xã hội có nhiều điều không bình thường.


Nhà hợp pháp bỗng chốc thành bất hợp pháp
Vậy mà có những thứ chuyện ai cũng biết, ai cũng thấy, ai cũng thắc mắc mà chẳng biết anh nào đúng và chẳng biết xử thế nào cho phải, đành “bất động.” Cái thứ “bất động” này cũng nằm trong “bất động sản,” nhưng không phải là thứ cần rao bán mà là thứ có dính dáng tới pháp luật. Anh có tiền bỏ ra mua đất, có giấy tờ đàng hoàng, bỗng chốc bị “soi mói” đó là đất rừng phòng hộ, cấm làm nhà. Thế là đất nhà của mình bỗng dưng trở thành vi phạm pháp luật, phải đập bỏ.
Nhưng đập bỏ một ngôi nhà cấp ba cấp bốn chắc sẽ không khó khăn gì, có thể được bồi thường một khoản tiền nhỏ là xong hoặc có khi chính quyền địa phương biết mình cấp phép sai, xin chủ nhân “thông cảm” cũng huề cả làng. Nhưng đập phá một ngôi nhà “vĩ đại” có chủ quyền không phải là chuyện dễ, sẽ có đủ thứ chuyện phiền phức.
Cơ quan này “đá” cơ quan kia, ông này nói đúng pháp luật, ông kia nói nhà làm “lậu,” ông nào cũng nhân danh “nhà nước” nên chẳng biết ông nào đúng, ông nào sai. Một bằng chứng điển hình cho thấy tình trạng bát nháo này kèm theo nhiều quy định, nhiều luật lệ lạ đời chưa từng có trên thế giới.


Xây nhà trên đất rừng cứ bình chân như vại
Chỉ tính riêng huyện Sóc Sơn, huyện Ba Vì ( Hà Nội), đã có hàng loạt sai phạm về đất đai. Thanh tra Chính phủ phát hiện một con số sai phạm khổng lồ tại chín xã và Lâm trường Sóc Sơn. Có 336 gia đình dân chuyển nhượng đất lâm nghiệp, diện tích gần 300 hecta, 659 gia đình xây dựng các công trình trên đất lâm nghiệp.
Hàng trăm ngôi biệt thự đẹp đẽ, trang trại rộng lớn mọc lên giữa cảnh núi rừng mát mẻ nên thơ. Tiếc thay, đó lại là bức tranh xấu xí và đáng buồn về quản lý của chính quyền địa phương, mặc dân tự ý mua bán, chuyển nhượng đất rừng, chuyển đổi sai mục đích sử dụng.
Hai trường hợp điển hình được báo chí đưa ra, theo kết luận của Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội. Đó là biệt thự của gia đình ca sĩ Mỹ Linh, và Việt phủ của họa sĩ Thành Chương. Trớ trêu và hài hước nhất, Việt phủ Thành Chương nhiều năm qua, từng đón nhiều quan khách trong nước và quốc tế, được một số bảo tàng, tổ chức văn hóa ghi nhận như một địa chỉ văn hóa của VN, từng được “khảo sát” để làm nơi du lịch 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Không biết các quan chức Hà Nội, khi đến thăm Việt phủ, có ai băn khoăn đặt câu hỏi, vì sao Việt phủ lại được xây dựng “hoành tráng” đến vậy ở ngay trên đất rừng đặc dụng. Từ ngày bắt đầu xây dựng “tòa lâu đài như cung điện nguy nga” này đến ngày hoàn tất là bao nhiêu năm và bao nhiêu người, bao nhiêu quan chức đã từng đến chân đến đây, không lẽ không ai biết đó là khu rừng đặc dụng? Các quan chức ở địa phương ngày nào cũng nhìn thấy Việt Phủ và có thể đã từng được đón tiếp long trọng, được “vui chơi” trong “biệt phủ” này, chắc nhiều vị thừa biết đó là khu xây dựng trái phép, nhưng cứ “bất động” cho nó vui vẻ cả làng.


Ông nhà nước này đá ông nhà nước kia
Tạm bỏ qua những biệt thự, những trang trại lẻ tẻ, hãy xét đến trường hợp hai “đại gia” rất nổi tiếng trong làng văn nghệ Hà Nội với những công trình vô cùng đồ sộ, bạn có hàng triệu Mỹ kim cũng chưa chắc đã làm được.
Gần chục năm trôi qua rồi, Việt phủ Thành Chương và biệt thự gia đình ca sĩ Mỹ Linh đang êm ấm, bỗng nhiên bị dư luận xôn xao, người bênh kẻ chống um sùm, bởi họ vốn là những người nổi tiếng. Chứ còn có không ít biệt thự, nhà ở nữa, đâu phải chỉ có hai nghệ sĩ có tên tuổi này. Như anh trai, chị gái ca sĩ Mỹ Linh cũng lại có những sai phạm tương tự được phát hiện trong khi thanh tra.
Sự việc trở nên phức tạp, rối tinh rối mù, bởi ngay cơ quan chức năng, quản lý nhà nước các cấp, còn mâu thuẫn nhau trong sự nhìn nhận một sự việc, thì người dân làm sao hiểu đúng hay sai? Và ngay chính cơ quan quản lý còn sai phạm, nói gì đến người dân?
Khi Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội kết luận, sự việc trên là xây sai phép, thì ông Chủ tịch UBND xã Minh Phú (xã có biệt thự của gia đình ca sĩ Mỹ Linh) lại bác bỏ ngay kết luận của Thanh tra Sở.
Còn ông Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn cho biết, diện tích rừng đặc dụng và phòng hộ (nơi có Việt phủ Thành Chương) không thuộc quyền quản lý của UBND huyện, mà thuộc Công ty Lâm trường Sóc Sơn, Ban Quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng. Thế nhưng Công ty Lâm nghiệp Sóc Sơn, cũng đang có nhiều sai phạm về sử dụng đất không đúng mục đích.
Ngay từ năm 2005, UBND TP Hà Nội đã có văn bản chỉ thị giải quyết (trong khi biệt thự to đùng của gia đình ca sĩ Mỹ Linh mãi năm 2009 mới xây). Nếu các quan địa phương thi hành nghiêm lệnh trên thì chẳng ai dám bén mảng đến xây nhà, dù là nhà cấp 4. Vậy mà tám năm trôi qua, không hiểu các ngành, các cấp quản lý chính quyền Sóc Sơn làm gì? Hay các bác mắc bệnhtrên bảo dưới không nghe?
Nếu có bệnh thì cần chữa trị đến nơi đến chốn, chứ bây giờ đã thành hội chứng “bất động” của không ít cấp quản lý chính quyền địa phương? “Bất động” về trách nhiệm quản lý, về ý thức bổn phận cán bộ công quyền? Chả lẽ lại có cả ngành đào tạo những “nhà bất động học”?
Đằng sau những ngôi biệt thự lộng lẫy, đẹp đẽ đó, chuyện gì đã diễn ra? Thôi, tôi chẳng nói thêm làm gì, độc giả lại mắng “biết rồi, khổ lắm, nói mãi”!


Luật kỳ cục nhất thế giới, phạt rồi cho để nguyên
Xã hội nào cũng có luật pháp, tuy nhiên, hiện nay nhiều người Việt lại sống theo... lệ.
Lệ làng, lệ xã, lệ phố, lệ phường, và bây giờ có lệ... rừng? Còn nếu người dân phải theo luật, lại là thứ “luật” bất thành văn:phạt cho...tồn tại. Nói rõ ra là cứ việc làm nhà trái phép, khi làm xong “được” mấy ông chính quyền địa phương phạt một khoản tiền rồi nghiễm nhiên thành hợp pháp. Đúng là một tin mừng cho mấy ông cần nhà lớn, nhà nhiều tầng giữa thành phố.
Cái “luật” này xem ra rất được các quan và các đại gia ưa chuộng từ thành thị đến miền rừng núi. Hãy nhìn, ngay tại TP Sài Gòn, công trình cao ốc trên đảo Kim Cương (P. Bình Trưng Tây, Q2), tổng diện tích xây dựng trái phép lên đến gần 3000 m2. Tòa nhà cao ốc BMC trên đường Võ Văn Kiệt, xây trái phép hơn 270 m2... Tất cả vẫn bình an vô sự!
Còn nếu xử quan chức vi phạm, hãy thử nhìn lên Ba Vì mà xem. Trung bình mỗi năm, Ba Vì có hơn 100 công chức bị kỷ luật với hình thức cảnh cáo, khiến trách, kiểm điểm, trong đó sai phạm liên quan đất đai tới 40%. Thế nhưng quan chức bị kỷ luật cứ kỷ luật, biệt thự cứ xây và cứ hiên ngang đứng vững trên đất rừng như không có chuyện gì xảy ra. Có lẽ chuyện này chỉ có ở VN.